Regelmatig krijgen wij de vraag wat nu een goed 3D-tekenprogramma is voor leerlingen als ze zelf willen gaan ontwerpen in 3D, vaak in combinatie met 3D-printen. Nu zijn er tientallen 3D-tekenprogramma’s op de markt geschikt voor diverse doelgroepen en toepassingen en je moet dus goed bedenken wat je wilt gaan ontwerpen en het niveau van de gebruiker. Het tekenen van een huis vraagt om een andere manier van tekenen dan bijvoorbeeld een dinosaurus. In deze blog beperken wij ons tot de meest gebruiksvriendelijke 3D-tekenprogramma’s geschikt voor leerlingen in het primair (PO) en voortgezet onderwijs (VO).

Tinkercad (PO en VO)

Ongetwijfeld één van de meest gebruikte 3D-tekenprogramma voor iedereen die start met 3D-tekenen. Tinkercad bestaat sinds 2011 en is in 2013 overgenomen door Autodesk. Autodesk is één van de grootste 3D-software ontwikkelaar in de wereld voor de professionele markt. Er is een aantal redenen waarom Tinkercad zo succesvol is:

1. Tinkercad is gratis.
2. Tinkercad werkt in je browser en je hoeft dus geen software te installeren.
3. Tinkercad is super makkelijk zelf te leren en kent een stijle leercurve.
4. De ontwerpen die gemaakt zijn in Tinkercad zijn zeer goed bruikbaar voor 3D-printen.

Hoe werkt Tinkercad?

Tinkercad maakt in de basis gebruik van een aantal standaard geometrische vormen (kubus, cylinder, piramide, bol et cetera) waarmee je in principe alle denkbare modellen kan maken. Door vormen te combineren of door vormen als een soort ‘gum’ te gebruiken maak je weer nieuwe vormen. Daarnaast heeft Tinkercad een uitgebreide set van moeilijke vormen die weer makkelijk door de gebruiker zijn aan te passen. Je kunt ook voortborduren op ontwerpen van anderen. Tinkercad heeft namelijk een grote community van gebruikers die veelal hun ontwerpen openbaar hebben gemaakt.

Voor leerlingen én leerkrachten

Tinkercad is geschikt voor kinderen vanaf 8/9 jaar. Heb je als (jong)volwassene geen ervaring met 3D-ontwerpen, dan is Tinkercad ook een hele goede start. Kinderen boven de leeftijd van 13 jaar mogen zelf een account aanmaken. Kinderen onder de leeftijd van 12 jaar kunnen wel een account aanmaken, maar hebben daarna toestemming van hun ouders/voogd/leerkracht nodig om daadwerkelijk zelf te kunnen tekenen. Zonder toestemming kunnen zij alleen de oefeningen, die na eerste inlog direct worden aangeboden, doorlopen. Het proces om als ouder/voogd vervolgens toestemming te geven is echter vrij omslachtig ingericht. Het geven van toestemming vanuit de rol als leerkracht is daarentegen weer vrij simpel en heeft ook een aantal voordelen. Tinkercad heeft namelijk een slim beheersysteem voor leerkrachten ontworpen. Door jezelf de rol als leerkracht toe te kennen (menu Teach) kun je vervolgens een code genereren waarmee leerlingen zelf hun eigen account kunnen ontsluiten. Als leerkracht kun je vervolgens de accounts van je leerlingen beheren alsook hun ontwerpen.

Aangezien leerlingen (zelf) een account moeten aanmaken voor Tinkercad is Privacy (en de bescherming hiervan) een belangrijk gegeven (GDPR). Autodesk zegt hierover: Autodesk is committed to achieving compliance with the GDPR across our products when it comes into force on May 25, 2018. Although there are currently no certifications available to demonstrate compliance with the GDPR, we are conducting internal assessments and evaluating our readiness to execute on our obligations under the GDPR.

Technische details:

• Tinkercad werkt op (bijna) alle browsers en bij voorkeur op Google Chrome 10 (of nieuwer) en Mozilla FireFox 4 (of nieuwer).
• Sindskort werkt Tinkercad ook in de browser op de iPad. Echter, het is dan niet zo gebruiksvriendelijk.
• Tinkercad is geschikt voor Microsoft Windows 7 of later, Apple OS X 10.6 of later en Google Chrome OS op Chromebooks.
• Let er wel op dat de grafischekaart van de computer/laptop webGL ondersteunt. Computers van meer dan 6 jaar oud hebben dit veelal niet.

Aanvullende bijzonderheden:

• Tinkercad is niet alleen geschikt om 3D-ontwerpen te maken, je kunt ook (stroom)circuits ontwerpen en testen.
• Tinkercad slaat automatisch je ontwerpen online op. Daarnaast bevat het een exportfunctie voor .stl en .obj bestanden (3D-printen). Het is ook mogelijk om .stl bestanden of .svg (vectortekening) te importeren.
• Met de functie Share is het mogelijk om andere gebruikers uit te nodigen om samen met jou te werken aan één ontwerp.

Belangrijkste tip van 3Dkanjers:

• Ga vooral geen lessen geven in Tinkercad en gebruik geen stap-voor-stap instructies. Tinkercad is net als Minecraft en wij zijn nog nooit een leerling tegengekomen die dat heeft geleerd van een volwassenen. Zelf ontdekken, samenwerken, online tips & tricks zoeken. Zo leren ze het best Tinkercad. Laat ze eerst vrij en bedenk vervolgens samen mooie uitdagingen. Scholen verbonden aan 3Dkanjers vinden in onze community tal van lesvoorbeelden. Op onze Youtube kanaal hebben we een afspeellijst gemaakt met een aantal nuttige filmpjes.

Morphi (PO en VO)

In Nederland is Morphi nog redelijk onbekend, maar wereldwijd is het één van de meest gebruikte 3D-tekenprogramma in het (basis)onderwijs en met name voor scholen/bibliotheken/fablabs die iPads gebruiken. Morphi heeft in beginsel iets weg van Tinkercad: modellen maken op basis van geometrische vormen. Wat Morphi echt uniek maakt is de integratie van 2Dto3D tekenen. Met deze optie kan een gebruiker met de hand op het scherm (of met de muis) een vrije vorm tekenen in 2D en Morphi zet deze vervolgens om in een 3D-ontwerp. Daarnaast kun je met Morphi ook foto’s nemen en deze omzetten in 3D.

Ook voor VR en AR

De makers van Morphi richten zich vooral op het stimuleren van het creatieve proces van ontwerpen en in mindere mate op het 3D-printen hiervan. Alle getekende modellen zijn natuurlijk te exporteren als .stl of .obj bestand zodat je deze kunt klaarmaken voor de 3D-printer (importeren van .stl is ook mogelijk). Maar wat Morphi echt bijzonder maakt is dat je 3D-objecten via Augmented Reality (AR) en Virtual Reality (VR) direct kunt bekijken (iPad). Morphi is dus ook interessant als je geen 3D-printer op school hebt.

Geen zorgen rondom privacy

Morphi is geschikt voor kinderen vanaf 8/9 jaar en voor een ieder die wil experimenteren met vormen. Morphi is wel een applicatie die je moet installeren op je iPad, PC of Mac. Je hoeft geen account aan te maken en is daarom zeer interessant voor scholen/gebruikers die zich zorgen maken over de privacywetgeving (GDRP). Morphi zegt hierover: “Regarding the Application, we do not request or collect any personally identifiable information from you, such as your name, address, email, phone number or password. We also do not use or collect your precise geographic location when using the Application.”

Technische details:

• Morphi is beschikbaar voor de iPad iOS 11.0 of later (zie App Store), de Mac (macOS 10.13 of hoger) en Windows.
• AR en VR optie alleen beschikbaar voor de iPad.
• Het programma kost € 5,99 per licentie (ongeacht platform) bij aanschaf van 20 of meer. Daaronder is het € 10,99 per licentie. Je betaald geen jaarlijkse fee en alle updates zijn gratis.
• Wil je het eerst proberen? Dat kan. In de App Store is ook een gratis versie beschikbaar (zonder export functie) en op de website van Morphi kun je een 15 dagen testversie voor de Mac of Windows downloaden.

Aanvullende bijzonderheden:

• Wil je weten wat Morphi allemaal kan? Bezoek eens hun Instagram pagina of bekijk de filmpjes op YouTube.
• Medio 2018 komt Morphi met aanvullend lesmateriaal rondom Augmented Reality (AR) en Virtual Reality (VR).

Belangrijkste tip van 3Dkanjers:

• Wij zien Morphi als een zeer goed alternatief voor Tinkercad, met name voor scholen die met iPads werken. Ben je geïnteresseerd in Morhi en wil je meer dan 20 licenties aanschaffen? Neem dan vooral contact met ons op. Als vertegenwoordiger van Morphi in Nederland kunnen wij een speciaal arrangement aanbieden met instructie in de klas en een live chat met de makers van Morphi.

Doodle3D Transform (PO en VO)

Doodle3D Transform is de opvolger van Doodle3D. Een super gemakkelijk 3D-tekenprogramma voor jong (en oud). Centraal staat het tekenen in 2D en Doodle3D zet je tekening direct om in 3D. Naast vrij tekenen kun je ook gebruik maken van diverse vormen en het is zelfs mogelijk om plaatjes of figuren te importeren. Exporteer je 3D-ontwerp in .obj of .stl en je bent klaar om te gaan 3D-printen. Heb je ook de Doodle3D WiFi-Box, dan kan je rechtstreeks vanuit Doodle3D Transform 3D-printen. Doodle3D Transform biedt ook de mogelijkheid om je model direct te publiceren op Sketchfab, Thingiverse en MyMiniFactory. Met name Sketchfab is interessant, omdat je daar je ontwerp ook in Augmented Reality (AR) en Virtual Reality (VR) kunt bekijken.

Doodle3D Transform is geschikt voor alle leeftijden, maar vooral gericht op de wat jongere gebruikers. Doodle3D Transform werkt in de browser op alle platformen en is redelijk gebruiksvriendelijk. Als gebruiker dien je wel een account aan te maken. Doodle3D zegt hierover: “By using our service, you are providing certain data to us. This could be personal data. We only retain and use the personal data provided directly by you or for which it is clear that it has been supplied to us to be processed.”.

Technische details:

• Doodle3D Transform is browser based en werkt op alle platformen (Apple, Windows, Android).
• Een Lifetime access kost éénmalig € 29,95 per licentie.
• Voor workshops / scholen heeft Doodle3D speciale arrangementen. Tot 10 gebruikers € 195,- per jaar en tot 40 gebruiker € 495,- per jaar.
• Er is een gratis versie beschikbaar (zonder exportfuncties) op de website van Doodle3D.

Belangrijkste tip van 3Dkanjers:

• Wij zien Doodle3D als een zeer gebruiksvriendelijk 3D-tekenprogramma, met name voor leerlingen in de middenbouw van het basisonderwijs of voor kinderen die snel kennis willen maken met 3D-ontwerpen en 3D-printen. De prijs daarentegen is relatief hoog, met name voor scholen. Laat de leerlingen eens wild gaan op Doodle3D Transform én Morphi en bepaal dan wat het beste past bij je uiteindelijke doel: Stimuleren van creativiteit.

Fusion 360 (VO)

Ben je Doodle3D, Morphi of Tinkercad ontgroeid? Wil je nu echt leren 3D-ontwerpen als een professional, maar niet eerst 100 knoppen uit je hoofd moeten leren voordat je een goed ontwerp hebt? Dan is Fusion 360 van Autodesk echt iets voor jou en je leerlingen. Teken (Sketch) de basis van je model en zet deze om in een parametrisch 3D-ontwerp (Model). Wil je meer organisch/vrij ontwerpen? Dat kan, via Sculpt. Werktekening nodig? Met één druk op de knop maak je snel een werktekening van alle aangezichten, inclusief een BOM lijst. Assemblages, realistische renderings, animaties en simulaties? Ook mogelijk en nog veel meer. En het mooie is, allemaal gratis voor scholen, startups en niet commerciële gebruikers (zie voorwaarden Autodesk).

Veel meer dan een alternatief

Fusion360 vinden wij het alternatief voor Solidworks in het voortgezet onderwijs en met name in het VMBO. Veel makkelijker aan te leren en je leert fundamenteel goed ontwerpen. Veel scholen in het voortgezet onderwijs maken ook soms nog gebruik van SketchUp. SketchUp is eind twintigste eeuw ontwikkeld om eenvoudiger 3D-objecten te ontwerpen dan de toenmalige 3D-programma’s, die vaak een cursus vereisten om de ingewikkelde software te kunnen bedienen. Ook deze gebruikers raden wij aan om eens goed te kijken naar Fusion 360, want je weet niet wat je mist. Niet onbelangrijk, Fusion 360 is ook offline te gebruiken en dus voor afnemen van examens geschikt.

Training voor VMBO

3Dkanjers heeft in samenwerking met Cad & Company een tweedaagse training ontwikkeld specifiek voor docenten VMBO (PIE en P&D) die nog geen ervaring hebben met 3D-ontwerp en/of Autodesk Fusion 360. Deze training wordt via bijscholingVMBO met subsidie aangeboden (€ 55,- voor twee dagen). Tijdens de Fusion 360 training leren de deelnemers producten ontwerpen met Fusion 360. Zowel parametrisch als in vrije vorm. Uiteraard ga je in de training ook in op het maken van technische tekeningen en 3D-printen vanuit Fusion 360.

Technische details:

• Fusion 360 werkt op Apple (High Sierra v10.13; Apple® macOS™ Sierra v10.12; Mac® OS® X v10.11.x) en Windows (7 SP1, Windows 8.1, or Windows 10 (64-bit only).
• Gratis voor leerkrachten en studenten.
• Heb je eerder gewerkt met Tinkercad? Je kunt dan dezelfde inloggegevens gebruiken voor Fusion 360.

Aanvullende bijzonderheden:

• Autodesk heeft ontzettend veel moeite gedaan om korte, maar zeer leerzame filmpjes online te zetten zodat gebruikers snel alle functies binnen Fusion 360 kunnen ontdekken.
• Fusion 360 is gebouwd voor samenwerken. Wil je met meerdere partijen (en met dezelfde softwareversie) werken aan een 3D-ontwerp, dan is Fusion 360 een verademing.

Belangrijkste tip van 3Dkanjers:

• Professioneel 3D-tekenen is echt niet makkelijk, maar met Fusion 360 komen we wel in de buurt. Gewoon beginnen en zo nu en dan een tutorial bekijken op de website van autodesk. Voor je het weet ben je al een echte pro. Wat ook helpt is om een 3D-muis aan te schaffen. Hiermee kun je simpel en snel een 3D-model draaien, verplaatsen, verkleinen/vergroten, et cetera.

Op vrijdagmiddag 22 september vond het allereerste onderwijscafé Meppel plaats. Het onderwijscafé is een idee van PCBO Meppel en Promes. Hiermee willen zij verbinden en ervoor zorgen dat de krachten van het onderwijs in Meppel gebundeld worden. Tijdens deze eerste bijeenkomst kwam leerkracht Jaap Bouwman van cbs het Kompas vertellen over het inzetten van de 3D-printer in het klaslokaal. Hieronder vind je een videoverslag waarin Jaap, 3Dkanjer van het eerste uur, uitgebreid verteld over zijn ervaringen en hoe hij de 3D-printer inzet in het basisonderwijs.

‘Wat doe je in vredesnaam met een 3D-printer op school? Je kunt er alleen wat dingetjes mee printen’ of ‘wat heeft zo’n printer nou met onderwijs te maken?’ zijn veelgehoorde vragen die ik tijdens een willekeurig gesprek gesteld krijg als ik over onze 3D-printer begin. Voor veel mensen is de 3D-printer niet meer dan een ‘gadget’. De verbinding met onderwijs is al helemaal vergezocht. Maar hoe zorgen we ervoor dat we gaan verbinden?

In november 2013 raakten mijn team van de Mariaschool en ik geïnspireerd door de mogelijkheden van het apparaat. Als cadeau voor onze nieuwe school kregen wij van onze oudervereniging een Leapfrog Creatr Dual Extruder. Al snel werd het apparaat dagelijks aan het werk gezet en werden de leerlingen enthousiast. Aangezien de 3D-printer destijds nauwelijks werd gebruikt binnen het onderwijs, was het lastig om aan lesmateriaal te komen of het te ontwikkelen. Dat leerlingen zelf prima in staat zijn om mee te denken en te beslissen binnen hun eigen leerproces werd al snel duidelijk: het waren voornamelijk de leerlingen die met allerlei ideeën kwamen. Tinkercad werd ontdekt en zo ontstonden er langzamerhand steeds meer raakvlakken met het vak techniek en de 21st century skills, zoals programmeren, ontwerpen, het probleemoplossend vermogen en het onderhoud van de printer.

Eigentijdse invulling

Het is van groot belang onze leerlingen in contact te brengen met nieuwe technologieën en bijbehorende vaardigheden. In de eerste plaats omdat de leerlingen behoren tot de generatie die zich bezig gaat houden met de ontwikkeling en toepassing van deze technologieën, maar ook om ze bewust te laten worden van hun eigen talenten, interesses en vaardigheden. Daarnaast is het een mooie toevoeging aan het techniekonderwijs binnen de school, met het oog op het jaar 2020, waarin van alle basisscholen wordt verwacht een leerlijn techniek te hebben opgezet en er structureel lessen worden gegeven.

De provincie Drenthe neemt deze ontwikkeling serieus en heeft besloten in 2016 subsidies te verlenen aan basisscholen in de provincie. Hiermee willen ze op een eigentijdse wijze invulling geven aan de leerlijn techniek. Veel Drentse scholen hebben hier gebruik van gemaakt. Ook onze stichting Primenius heeft al haar Drentse scholen voorzien van een printer van 3Dkanjers. Om de Groningse scholen van Primenius te voorzien van printers, is er contact gezocht met het bedrijfsleven. Zij hebben de cofinanciering verzorgd voor de Groningse scholen van Primenius, waardoor nu alle 33 scholen in Groningen en Drenthe over een 3D-printer beschikken.

Zorg voor verbinding

Juist het bedrijfsleven heeft baat bij deze ontwikkelingen. Door leerlingen te enthousiasmeren voor techniek kunnen we ervoor zorgen ze een bredere interesse te laten ontwikkelen. Dit biedt kansen voor de leerlingen in het vervolgonderwijs, maar ook voor de technieksector. Des te jonger die interesse kan worden gewekt, des te beter. Eén van de uitgangspunten van het nationaal techniekpact 2020 is dan ook dat techniekonderwijs een stuk aantrekkelijker kan worden als er verbinding ontstaat tussen scholen en het bedrijfsleven. Juist hier kan de 3D-printer een verbindende factor zijn tussen de scholen en het lokale bedrijfsleven. Op deze manier komen de leerlingen in aanraking met verschillende technische vaardigheden, maar ook met zaken als ondernemerschap en financiën. Leerlingen kunnen een samenwerking aangaan met een lokaal bedrijf om in een bepaalde vraag te voorzien. Kennis delen is dus van wezenlijk belang om verder te kunnen ontwikkelen. Primenius heeft er voor gekozen om elkaars kennis en expertise beter te benutten. Er is namelijk voldoende kennis aanwezig binnen je eigen stichting, mits je hiervoor de ruimte biedt en de mogelijkheid creëert. Daarom organiseren ze ‘inspiratiesessies’, waarin collega’s uit het werkveld hun kennis en expertise delen met andere collega’s. Op deze manier willen ze het delen van kennis een centrale rol laten spelen binnen het onderwijs, en hopen ze dat de passie en het enthousiasme over allerhande zaken tijdens deze sessies zorgen voor een positief en motiverend effect op de personeelsleden. Dit kan nèt het duwtje in de goede richting geven, waardoor het kan bijdragen aan een (nieuwe) ontwikkeling binnen onze scholen, waaronder het 3D-printen.

Maak het betekenisvol!

Zo print een bovenbouwgroep van basisschool de Banier in Zwartemeer winkelwagenmuntjes voor de plaatselijke supermarkt, worden er voor een modelbouwer onderdelen geprint (wat een week handwerk scheelt!) en heeft de plaatselijke fysiotherapeut modellen van rugwervels ontvangen om zijn patiënten uitleg te kunnen geven. Kortom: talloze mogelijkheden om de 3D-printer te (blijven) gebruiken binnen je hedendaagse (techniek)onderwijs en ervoor te zorgen dat je allerlei vakgebieden kunt integreren bij het gebruik van de printer. Als leerkracht kun je het onderwijs vormgeven rondom deze samenwerking: hoeveel (centi)meter materiaal heeft de printer verbruikt? Wat kost een rol, hoeveel meter zit er op een rol en wat kost dan één print? Door een samenwerking ontstaat er ook de mogelijkheid om op excursie te gaan bij het betreffende bedrijf. Op deze manier ben je op een praktische manier aan het rekenen, maak je het voor de leerlingen betekenisvol èn vooral leuk! Door ook nog te rekenen met een bepaalde winstmarge kun je op deze manier de leerlingen een eigen onderneming laten opstarten, waar ze ook nog een leuke verdienste aan overhouden om bijvoorbeeld een uitje te organiseren. Leerlingen maken hierdoor niet alleen kennis met het lokale bedrijfsleven, maar leren ook beter om te gaan met geld en komen in aanraking met ondernemerschap. Daarnaast werk je op deze manier actief aan burgerschap, door de leerlingen te laten participeren in de (plaatselijke) maatschappij. En hoe mooi is het als mensen uit het bedrijfsleven de leerlingen hierin kunnen begeleiden?

Samen sterk

Om onze leerlingen voor te bereiden op onze snel ontwikkelende samenleving, is het belangrijk dat leerlingen een centrale, sturende rol hebben binnen hun eigen leerproces. Zelf keuzes maken die aansluiten bij hun behoeften. En dit kunnen ze! Om dit goed te begeleiden, vraagt dit een andere rol van de leerkracht. Het dwingt je jezelf op te stellen als coach en friendly mediator. Door de leerling eigenaar te maken van zijn of haar leerproces, geef je de leerling een stuk verantwoordelijkheid, wat zorgt voor meer betrokkenheid. Aangezien dit nauw aansluit bij de visie van onze stichting Primenius, sluit het project van 3Dkanjers hier naadloos bij aan. Juist doordat de leerlingen een centrale rol spelen in de bouw van hun eigen printer en het gebruik hiervan, zorg je voor betrokkenheid, samenwerking, enthousiasme, zet je de leerlingen in hun kracht en geef je ze de mogelijkheid hun eigen talenten te ontdekken. Het zoeken van samenwerking en het delen van kennis en expertise zijn van wezenlijk belang om ons verder te kunnen ontwikkelen. Want waarom zou je in je eentje werken en leren als het ook samen kan?

Auteur: Rik Bergmann
Onderwijsspecialist ICT-didactiek voor stichting Primenius 
Leerkracht groep 6/7/8 op de Mariaschool in Eelde-Paterswolde

En de winnaars zijn…..

Wij hebben meer dan 80 inzendingen ontvangen! Voor Sinterklaas en zijn pieten was het een hele klus om te kiezen wie nu heeft gewonnen. Zij vonden iedereen eigenlijk wel een winnaar. Sint heeft daarom besloten om naast een hoofdprijs ook een “2nd best” te kiezen en 5 troostprijzen weg te geven.

Hoofdprijs:
De grappigste en meest originele Doodle3D is van Nick uit groep 6 van Het Groene Hart uit Zuidwolde. Een vrolijke Piet drinkbeker! Juf Annette ontvangt van ons 25 licenties van de nieuwe Doodle3D Transform (BETA) app met een workshop in de klas. Van harte gefeliciteerd! De makers van de Doodle3D hebben het ontwerp van Nick direct uitgewerkt in de Transform App, zodat jullie al snel het ontwerp kunnen uitprinten op de 3D-printer.

2nd best:
De innovatiefste Doodle3D is van Anna uit groep 8 van De Rank uit Onstwedde. Deze Rankiehouder komt goed van pas voor alle Rankies die deze school uitprint. Deze jonge ondernemers hebben zelfs al een businessplan gemaakt. Hoe fantastisch is dat! Jullie ontvangen van ons 5 licenties van de nieuwe Doodle3D Transform (BETA) app.

En dan hebben we ook nog 5 Troostprijzen, 3 licenties van de nieuwe Doodle3D Transform (BETA) app:

• De kleurrijkste Doodle3D: Anouk & Diana uit groep 8 van Het Kompas uit Meppel
• De griezeligste Doodle3D: Beau uit groep 7 van Goudenregenschool Kerkelande uit Hilversum
• De beste Sint Doodle3D: Twan uit groep 7 van De Singelier uit Diever
• De beste Piet Doodle3D: Sonja uit groep 7 van Het Echtenest uit Echten
• De meest verassende Doodle3D: Bente uit groep 2 van Jeanne d’Arc uit ‘t Harde

Wij willen alle leerlingen en de betrokken leerkrachten bedanken voor hun deelname. De leerkrachten ontvangen van ons een e-mail met de licenties en uitleg hierover. Met Het Groene Hart maken we een afspraak m.b.t. de workshop die gegeven gaat worden door Doodle3D en 3Dkanjers.

De Sint heeft een leuk idee.
Een 3D-ontwerpwedstrijd, doe je mee?

Tekenen in 3D is gaaf! Er zijn heel veel verschillende 3D-tekenprogramma’s op het Internet te vinden waarmee je aan de slag kunt. Wellicht ken je al de Doodle3D. Je tekent met je hand of muis een tweedimensionale tekening en de Doodle3D zet deze om in een driedimensionale tekening. Met één druk op de knop gaat de 3D-printer vervolgens aan de slag. De makers van de Doodle3D hebben een nieuwe versie gemaakt: de Doodle3D Transform App.

De nieuwe Doodle3D Transform App is nog steeds zeer makkelijk te bedienen, maar heeft veel meer mogelijkheden. Het scherm is nu verdeeld in twee helften. Links maak je de bekende doodle door met je vinger of muis een object te tekenen. In de rechterzijde van het scherm kan je alles manipuleren in 3D. Je hebt ook geen kastje meer nodig als je een 3D-print van de tekening wilt maken, want deze app kan een .stl bestand exporteren. Maar heb je geen 3D-printer, dan is deze app nog steeds gaaf om te ontdekken.

Wat kan je winnen?

Een hoofdprijs: 25 licenties van de nieuwe Doodle3D Transform (BETA) app met een workshop in de klas. Deze workshop wordt verzorgd door Doodle3D en 3Dkanjers!
Troostprijs: 3 licenties van de nieuwe Doodle3D Transform (BETA) app.

De licenties zijn onbeperkt geldig.

Hoe doe je mee en wat zijn de spelregels?
Download hier de 3Dkanjers Doodle3D sinterklaaswedstrijd canvas.
Teken in het linkervak je idee in 2D (tweedimensionaal). Teken daarna  – zo goed mogelijk – in het rechtervak je idee na, maar dan in 3D (driedimensionaal). Je mag alles verzinnen, als het maar origineel is.

De wedstrijd start op 17 november 2016 en sluit op 2 december 2016 om 20.00 uur. Ben je een leerling en zit je op de basisschool of in de onderbouw van het voortgezet onderwijs in Nederland, dan mag je meedoen. Vraag wel eerst toestemming van een leerkracht en lees onderstaande spelregels eerst goed door. De bekendmaking van de winnaar is (online) op 5 december 2016.

De spelregels:

• De wedstrijd start op 17 november 2016 en sluit op 2 december 2016 om 20.00 uur.
• Alleen leerlingen uit het primair onderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs mogen deelnemen.
• Alleen leerlingen die in Nederland op school zitten kunnen meedoen.
• Deelname is alleen geldig als een vertegenwoordiger van de school (de leerkracht) hiervoor toestemming heeft gegeven. Wij accepteren daarom alleen inzendingen die door de betrokken leerkracht naar ons is verstuurd. Stuur de inzending (tijdig) op naar: info@3dkanjers.nl. Dit doe je door een foto of een scan van je tekening (te laten) maken. Vergeet niet de naam van de school, de leerkracht en het e-mailadres van de leerkracht te vermelden op de tekening.
• Een groep/klas/school mag meerdere inzending doen.
• De school hoeft geen 3D-printer te bezitten om mee te mogen doen.
• De jury zal bij haar beoordeling met name letten op de originaliteit van de tekening.
• De betrokken leerkracht van de leerling die heeft gewonnen krijgt op 5 december 2016 van ons bericht. Op de website van 3Dkanjers zal de winnaar ook bekend worden gemaakt.
• Over de wijze waarop de prijsuitreiking zal plaatsvinden, wordt begin januari 2016 een afspraak met de vertegenwoordiger van de betrokken school gemaakt.
• 3Dkanjers plaatst foto’s van de ontwerpen op de website van 3Dkanjers en met deelname aan de wedstrijd geeft de school aan hiermee in te stemmen.
• De licenties van de Doodle3D Transform app zijn onbeperkt geldig. De app is nu nog in BETA waardoor de mogelijkheid bestaat dat sommige functionaliteiten nog niet helemaal goed werken. De licenties geven zometeen ook toegang tot de finale versie van de Doodle3D Transform app. De apps worden geleverd zonder de wifibox van Doodle3D.
• Over de uitslag kan niet gecorrespondeerd worden.
• De prijs is niet inwisselbaar.

Tinkercad is een zeer toegankelijk 3D-tekenprogramma voor jong en oud. Gratis en Webbased. Heb je ooit een blokkendoos gehad? Dan ben je klaar voor Tinkercad.

Leerlingen boven de 13 kunnen direct een gratis account aanmaken. Leerlingen onder de 13 hebben eerst toestemming van hun ouders / opvoeders nodig of ze kunnen inloggen met een speciale code die de leerkracht kan aanmaken in zijn/haar account.

Tinkercad leer je gewoon door te doen, net zoals Minecraft. Zodra je Tinkercad voor het eerst start, staan er direct een aantal lessen voor je klaar. Leerkrachten betrokken bij een 3Dkanjers project vinden in onze speciale handreiking een aantal uitdagende opdrachten om leerlingen goed kennis te laten maken met Tinkercad. Op het Internet zwerven ook voldoende filmpjes die laten zien hoe het werkt.

Tinkercad poster met handige tips

3Dkanjers heeft een handige poster / werkblad gemaakt met een aantal tips. Zowel geschikt voor de ‘oude’ versie van Tinkercad als voor de ‘nieuwe’ Beta versie. Leuk om in de klas op te hangen of om uit te delen. Deze poster is hier (gratis) te downloaden. Het is vormgegeven op A3 formaat en bevat 3 pagina’s.

“Meester, wij willen graag een project over waterraketten doen; hoe maak je die?”

Dit was de vraag waar een antwoord uit kwam, wat zowel de leerlingen en ik niet hadden verwacht. Op dat moment waren de kinderen druk bezig met het bouwen van de 3D-printer en tijdens het 3Dkanjersproject heb ik de vraag gesteld aan de kinderen hoe ze de 3D-printer zouden kunnen gebruiken bij het maken van waterraketten. De dop was als eerst aan de beurt, logisch; dat gepiel met zo’n kurk ook steeds. Dit bleek een succes en de fles knalde gelijk een stuk harder, maar wel als een ongeleid projectiel. Vleugels waren daarop het antwoord en samen hebben we een fles gekozen met een ideale vorm; de Pellegrino fles. Ook is er een kop gemaakt die perfect op de fles past en om het geheel wat professioneler over te laten komen geen fietspomp, maar een aansluiting voor een mini-compressor en het knallen kon beginnen.

Remco Liefting van 3Dkanjers heeft het project opgemerkt en samen is de waterraket nog verder ontwikkeld. Een prachtig proces waarbij kinderen veel leren door te ontdekken, trial & error. Deze pragmatische aanpak heeft de kinderen ruimte gegeven om te creëren, deze creaties uit te werken tot prototypes en vervolgens na eventuele aanpassingen definitief te vervaardigen. Het heeft vaak fout mogen gaan en dat dit mag en er zelfs bij hoort is voor kinderen een eye-opener geweest. Leuk om te noemen is dat dit project ook opgemerkt is door Ultimaker en het graag heeft willen gebruiken ter promotie van het gebruik van 3D printers in het onderwijs, in de vorm van een filmpje.

Een prothese voor de gans uit de 3D-printer

Enkele weken later is de 3D-printer weer een fantastisch middel gebleken om een dergelijk ontwikkelproces vorm te geven. Dit keer was er een idee van een leerling om een gans een prothese te geven. Wederom kreeg ik de vraag of dit mogelijk zou zijn en wederom moest ik een concreet antwoord schuldig blijven, maar luidde het antwoord: “we kunnen het in ieder geval proberen!” Een eendenpoot was snel gemaakt met de 3Dprinter, maar al snel zagen de leerlingen in dat het aanbrengen van de prothese een heikel punt zou zijn. De pasvorm zou van cruciaal belang zijn, maar daar zat nou net het probleem; hoe krijg je de pasvorm perfect voor een eendenpoot. Het positief was snel gemaakt met behulp van een gipsen afdruk.

De opdracht hierna was dus: “zoek uit hoe we een voorwerp als diditaal 3D beeld kunnen krijgen.” Hier stapten de kinderen (en de leerkracht) in een nieuwe dimensie in de digitale wereld, het 3D scannen. 3Dkanjers en Ultimaker stelden een 3D scanner beschikbaar. Toen eenmaal de 3D scan er was kon er uitgeprobeerd worden op de gans. Heel veel modellen zijn de revu gepasseerd, uiteindelijk is een soort knuppel vormige prothese het beste voor de gans gebleken. Er is daarna nog veel doorontwikkeld met de bevestiging van de prothese en met verschillende hoogtes van de poot. En nog steeds is het in ontwikkeling. Inmiddels wordt er getest met Innoflex filament.

Al met al een prachtig leerproces waarin kinderen het voortouw nemen en beslissingen moeten maken en uitproberen. Ook dit project is niet onopgemerkt gebleven. Er is een uitgebreide reportage gemaakt door verschillende media (jeugdjournaal, de Telegraaf, Dagblad vh Noorden, radio 2 en de plaatselijke kranten). Eind september heeft dr. Poll (die van National Geograpic) zelfs Diever bezocht en met de leerlingen gesproken over Gans Freek.

Freek van Iersel, leerkracht op De Singelier in Diever.

Vandaag start onze partner Doodle3D een nieuwe kickstarter campagne voor hun Doodle3D Transform App. Het is de opvolger van de Doodle3D waarmee je vrij intuïtief een 3D-ontwerp (een doodle) kan maken. De nieuw Transform App is nog steeds zeer makkelijk te bedienen, maar heeft veel meer mogelijkheden. De interface is nu verdeeld in twee helften. Links maak je de bekende doodle door met je vinger een object te tekenen. In de rechterzijde van het scherm kan je alles manipuleren in 3D. Volgens ons is deze nieuwe App echt een verrijking en sluit het goed aan bij de belevingswereld van kinderen en met name in de middenbouw.

Er is een beta versie van de Doodle3D Transform App en Doodle3D zoekt nu ‘funding’ om een goed werkende versie op de markt te brengen via een kickstarter campagne. Doe je mee? De campagne loopt tot 21 oktober 2016. Ga naar: http://www.doodle3d.com of direct naar hun pagina op KickStarter.

Hallo 3Dkanjers! Terwijl we genieten van de zomervakantie, zijn de makers van Tinkercad druk bezig met het ontwikkelen van een aantal nieuwe “features” in Tinkercad. Wanneer ze beschikbaar komen is nog niet bekend, maar wij verwachten binnen een maand een nieuwe update. De nieuwe “features” zijn niet wereldschokkend, maar helpen je leerlingen wel met het maken van nog mooiere ontwerpen (en makkelijker). We lichten er een aantal toe:

ViewCube
Er zijn twee manieren om je “object” op het scherm van alle kanten te bekijken. Door je rechtermuisknop ingedrukt te houden en je muis te bewegen of gebruik te maken van de navigatieknoppen linksboven in het scherm. Deze navigatieknoppen worden vervangen door de ViewCube. De gevorderde 3D-ontwerpers herkennen deze van Fusion 360*. De ViewCube maakt het de leerling nog makkelijker om snel te wisselen van aanzicht.

Here is another sneak peek into @Tinkercad's upcoming release. We're still keeping the exact date a surprise! #STEM pic.twitter.com/Q36AyvgNQw

— Tinkercad (@tinkercad) August 11, 2016

Transparancy
Een object kan in Tinkercad normaal twee eigenschappen hebben. Het is “vol” en je kan het dan een kleur geven of het is “hol” en dan is je object een soort “gum” geworden waarmee je deze als mal gebruikt om andere objecten te bewerken. Een nieuwe “feature” biedt de leerling na de update een derde optie: Transparancy. Hiermee maak je een object doorzichtig. Zeer handig om te gebruiken als je (tijdelijk) door objecten heen wilt kijken, zodat je goed ziet hoe het ontwerp nu precies in elkaar steekt. De wat meer ervaren 3Dkanjers zullen hier heel blij mee zijn.

Here is a sneak peek into @Tinkercad's upcoming release! pic.twitter.com/lMgAFWu0Al

— Tinkercad (@tinkercad) August 6, 2016

Dimensions
Objecten zijn te vergroten en te verkleinen door met de muis op de hoeken van een object te staan. Het zoeken naar de juiste maat kan soms wat priegelwerk zijn. Dat wordt met deze nieuwe feature een stuk makkelijker. Typ direct de gewenste maat in en het object past zich aan.

Here is a sneak peek into @Tinkercad's upcoming release! pic.twitter.com/ZvWR6k908o

— Tinkercad (@tinkercad) August 8, 2016

Borders
Wij zijn fan van Tinkercad en alle (les)voorbeelden die wij zelf maken, ontwerpen we in Tinkercad. Maar we moeten eerlijk zijn, soms ziet het er wat hoekig uit en moeten we allerlei fratsen uithalen om bijvoorbeeld mooie afgeronde hoeken te maken. Dat moet toch veel makkelijker kunnen? En jawel, dat vinden de makers van Tinkercad ook en ze introduceren “Borders”. Met deze optie worden de randen van je object mooi afgerond en zo lijkt je ontwerp al heel snel op een product wat je uit de winkel koopt. Maar dan wel ontworpen door jezelf. Hoe gaaf is dat 😉

Here is a sneak peek into @Tinkercad's upcoming release! pic.twitter.com/5QyElbsYY8

— Tinkercad (@tinkercad) August 6, 2016

Nog meer nieuwe “features”?
Waarschijnlijk wel, maar we weten het niet. Wij houden in ieder geval de tweets en blogs van Tinkercad goed in de gaten en zodra wij meer weten, doen we een update op deze blog en op onze twitter: @3Dkanjers.

Leuk al deze nieuwe features, maar wat is Tinkerad eigenlijk?
Begin je met 3D-printen, dan begin je waarschijnlijk ook met Tinkercad. Tinkercad is een 3D-ontwerpprogramma wat zeer toegankelijk is voor beginnende ontwerpers en nog gratis ook. Leerlingen vanaf groep 5 van de basisschool kunnen hier makkelijk hun creativiteit in kwijt en ook voor de wat oudere leerlingen (VO) is het een handig programma om mee te starten. In onze lesprogramma’s besteden we natuurlijk ook aandacht voor andere 3D-ontwerpprogramma’s die goed te gebruiken zijn als beginnende ontwerper, maar Tinkercad heeft vaak onze voorkeur. Het is een webbased programma dat draait op browsers die HTML5 en WebGL ondersteunen. Helaas werkt het niet op Ipad, maar de firma Autodesk heeft een (gratis) alternatief: 123D Design.

*Fusion 360
Fusion 360 is een 3D-ontwerpprogramma van Autodesk. Het is enigszins te vergelijken met SketchUp Make, maar dan professioneler en veel uitgebreider. Qua gebruiksgemak vinden wij het zelfs makkelijker dan SketchUp Make. Het programma is met name interessant voor het middelbaar en hoger beroepsonderwijs, maar wellicht ook voor leerlingen in het voortgezet onderwijs kan Fusion 360 een mooi tool zijn om te leren 3D-ontwerpen. Fusion 360 is gratis voor studenten en leerkrachten. Zie: http://www.autodesk.com/products/fusion-360/students-teachers-educators