De Prins Hendrikschool wilde door middel van een visietraject uitgangspunten uitzetten die centraal staan voor de wijze waarop onderwijs wordt gegeven de komende jaren. We leiden kinderen op voor beroepen die nog niet bestaan. Wat is er nodig voor onze kinderen om in de toekomst deel uit te kunnen maken van een steeds ontwikkelende samenleving? In dit traject werden kinderen én ouders uitgedaagd om mee te denken. Want een visie ontwikkelen doe je samen, volgens ons.

Het traject vond plaats in de maanden januari tot en met april 2016. Tijdens een studiedag, studie dagdelen en vergaderingen voor het team en tijdens een goed bezochte ouderavond, werden medewerkers en ouders uitgedaagd, te komen tot visieontwikkeling. Ook de kinderen is tijdens de projectweek ‘school van de toekomst’ gevraagd naar ingrediënten voor het toekomstig onderwijs.

Toen we samen de projectweek zijn gaan voorbereiden viel op dat collega’s, hoewel de voorwaarden daartoe gecreëerd zijn, moeilijk loskomen van het hier en nu. Out of the box denken blijkt er niet ineens te zijn als je het wilt! Blij verrast was directeur Antoine Rossewij daarom met een mail in de late vrijdagavond na een studiedag, van leerkracht Marjolein Geltink. Ze was er nog eens even goed voor gaan zitten en al struinend over het internet stuitte ze op de inzet van een 3D-printer in het basisonderwijs en de aanschaf en mogelijkheid tot subsidie via het project 3Dkanjers.

Het bestuur, dat onderzoekend en vraaggericht werken voorstaat, werd bereid gevonden het project voor te financieren. Dankzij een anonieme gift van één van de ouders en door toekenning van een subsidie, zijn de kosten voor het bestuur uiteindelijk beperkt gebleven. Ruud Seuren, coach bij 3Dkanjers, heeft het team tijdens de intakeworkshop de werkwijze van 3Dkanjers uitgelegd. Tijdens de Kick-Off werd de printer geïntroduceerd bij onze enthousiaste bouwers, 12 leerlingen uit groep 5 t/m 8.

“Een printer bouwen in 2 weken is eigenlijk niet te doen. Neem de tijd, laat vooral de kinderen het werk doen, wees zelf begeleider tijdens het proces”. Tips die Ruud ons vooraf meegaf. De kinderen dachten er anders over. Het zou hen lukken om de printer binnen twee weken af te krijgen. Eerlijkheidshalve moeten we wel zeggen dat we 9 hele dagen aan het project hebben gewerkt. Met behulp van 3 bouwouders en een leerkracht gingen de leerlingen van start. Wat een enthousiasme! Een enthousiasme dat in banen geleid moest worden: eerst nadenken, dan pas doen. Ook een leerschool voor de begeleiders: laat de kinderen maar eens tegen de lamp lopen. En hoe lossen we het nu op? Gelukkig was Ruud altijd stand-by als we er zelf echt niet uitkwamen! De laatste fase van de bouw is gedaan door de oudste leerlingen: een pittige klus waarbij de Engelse handleiding hard nodig was.

Fantastisch was het toen Marjolein, op de laatste dag van het project, een voicemailbericht ontving met het bericht: “Juf, de printer is klaaaaaaaar!” Het was ze gelukt en wat waren ze trots! De week erna kwam Ruud om de printer na te kijken. Er was nog wel wat werk te verrichten maar 2 weken later was de printer klaar voor gebruik.

Aan het werk!

De printer was aangeschaft om de projectweek boeiend en inspirerend te maken en natuurlijk moet de 3D-printer daarna een plek krijgen in ons structurele aanbod: Hoe doen we dat? De bouw van de printer was in april klaar. We wilden in ieder geval groep 8 nog de ervaring van ontwerpen en printen meegeven voordat ze van school gingen. Hun eigen ontworpen Vaderdag cadeaus kwamen uit de printer: sleutelhangers, beeldjes en voetballogo’s… een heel persoonlijk cadeau. Tim, één van onze groep 8-leerlingen werkte vorig jaar aan Sketch-up: Hij had de opdracht om onze nieuw te bouwen school te tekenen met dit programma. Met de tekeningen van de architect heeft Tim de school in 3D getekend. Toen we hoorden dat dit programma ook als ontwerpprogramma voor de printer te gebruiken was, was er nog één doel voor dat jaar: Zíjn ontwerp uit de printer krijgen. Dat had nog wel wat voeten in de aarde. Maar zoals het eerder dat jaar ook bij de leerlingen was gebleken… Waar een wil is, is een weg! Met de hulp van Ruud en de community van 3Dkanjers is het gelukt. Op de dag vóór de afscheidsavond verscheen stukje bij beetje de school uit de printer. Wat een prachtig ontwerp had Tim ervan gemaakt!

Inzet van de printer sinds dit schooljaar

Op de website van 3Dkanjers achter het besloten gedeelte staan allerlei suggesties en lessen die ervoor zorgen dat de 3D-printer een uitdagende plek in ons aanbod gaat krijgen. Zo heeft 3Dkanjers een lessenserie ontwikkeld ‘onderzoeken, ontwerpen, ondernemen met de 3D-printer’. De lessen sluiten aan bij de didactiek van het onderzoekend en ontwerpend leren en de 21st century skills.

De printer maakt deel uit van de creatieve middag: kinderen leren ontwerpen op TinkerCad, passen bestaande ontwerpen aan en leren daarna zelf te ontwerpen naar aanleiding van een opdracht. Martijn, één van onze groep 8-leerlingen en hoofd 3D-printer, zorgt ervoor dat alle ontwerpen op de SD-kaart komen en dat deze geprint worden. Daarnaast gebruiken we de printer als ondersteuning bij allerlei lessen en activiteiten. Dit jaar heeft groep 7 bijvoorbeeld een bruiloft voor hun meester en zijn vriendin georganiseerd. De trouwringen kwamen uit de printer. Zonder er vooraf eerst uitvoerig over gesproken en nagedacht te hebben, zijn we in de trein gestapt. Want het past immers bij onze visie! Al werkend passen we het programma aan en vindt borging plaats. Zo moet het zijn bij uitdagend en inspirerend onderwijs! Ervaren wat wel en (nog) niet werkt.

Auteurs: Marjolein Geltink groepsleerkracht en Antoine Rossewij directeur 
Beiden werkzaam op de Prins Hendrikschool, één van de drie Christelijke scholen in Lochem die deel uit maken van de Vereniging voor Christelijk Basisonderwijs Lochem-Laren.