Meester, hoe kan je een gat maken in een ontwerp? Ik denk na en moet het antwoord schuldig blijven. Gelukkig komt Puck eraan en die heeft in twee klikken een gat gemaakt in het ontwerp. Puck kom eens even hier en leg dat ook maar even aan de meester uit.

Als leerkracht ben ik ervoor om de kinderen aan de slag te laten gaan met 3D-printen. Wist ik waar ik aan begon? Nee, maar ik wist zeker dat als ik samen met de kinderen het leerproces in zou gaan er zeker resultaat zouden komen. En dat is er gekomen. Een echte winkel met 3D producten, 500 medailles en sneeuwpoppen voor in de kerstboom.

De kleinste winkel

Een jongen van 7 jaar heeft een prachtig idee. Tour de France sleutelhangers verkopen. Hij heeft gezien hoe de Tour de France leeft in Nederland tijdens de start in Utrecht. Nu wil hij een jaar later zelf sleutelhangers maken en verkopen. Dit doet hij tijdens ons project ‘de Kleinste winkel’. Het ontwerpen doet hij samen met oudere kinderen, zijn vader en meester. Maar hij zelf heeft de regie. Alleen als hij hulp vraagt krijgt hij die. Natuurlijk wordt er kritisch meegekeken en vragen gesteld over het ontwerp. Uiteindelijk heeft hij er meer dan 30 verkocht in de winkel. Een prachtig resultaat. Bijna een jaar later zijn er nog steeds mensen die zijn sleutelhanger aan de fiets hebben hangen.

Meppel Cityrun

Een wedstrijd om een medaille te ontwerpen. De kinderen veren op als ik dit aan ze vertel. Kunnen wij dan onze eigen medaille winnen bij de kidsrun? Wow vet! In ons Talentuur hebben de kinderen al meerdere uren geëxperimenteerd met Tinkercad. Hierin kun je een 3D ontwerp maken. Nu mogen ze echt iets gaan maken in plaats van een eigen naamkaartje of sleutelhanger. Dit is een serieuze opdracht.

Dertig printers

Uiteindelijk sturen wij ons mooiste ontwerp in en natuurlijk heeft deze gewonnen. De jury heeft besloten dat 30 3D-printers, 500 medailles gaan printen van ons ontwerp. Het maakt erg veel indruk op de kinderen. Iedereen wil meedoen met de hardloopwedstrijd en de medaille thuis hebben. Het wordt niet alleen een 3D succes, maar ook een sportief succes, wat mede mogelijk is gemaakt door de durf van de Meppel Cityrun en 3Dkanjers.

Sneeuwpoppen

Natuurlijk zijn dit mooie projecten, maar ook als je minder ‘tijd’ denkt te hebben in je rooster kun je aan de slag met 3D-printen. Denk eens aan handvaardigheid. Waarom een sneeuwpop voor in de kerstboom knutselen als je hem ook kunt printen? Wij zijn afgelopen kerstperiode gaan testen met de nieuwe Doodle 3D transform app. Deze heb ik zelf aangeschaft via kickstarter en de kinderen laten uitproberen. Zij kunnen hiermee nog eenvoudiger iets ontwerpen. Eerst hadden wij een pc nodig met de Chrome Browser. Nu volstaat de iPad met Safari. Met een paar simpele klikken ontstaat al de vorm van een sneeuwpop en een half uur later is het ontwerp af. Kinderen zien opeens dat ze wel iets kunnen maken. Dit maakt ze trots!

Leerkrachtvaardigheden

Zoals ik aan het begin al zei: Wist ik waar ik aan begon? Nee! Maar het is het meer dan waard geweest. De 3D-printer staat bij ons in de klas en dit stimuleert al om hem te gebruiken. Hij draait niet elk moment. Dat hoeft ook niet. Het is een leermiddel waar je gebruik van kunt maken. Doe dit op de momenten dat jij er verrijking van je onderwijs voor ziet. Durf er ook voor te kiezen dat niet ieder kind er evenveel mee in aanraking komt. Sommige kinderen kunnen de uitdaging heel goed aan en hebben deze ook nodig. Juist door hun talent aan te spreken, krijgen zij weer plezier in school. Jij bent dan een inspirator en zet het kind op het juiste spoor. Het 3D-print spoor!

Thuis

Doordat de software webbased is kunnen kinderen er ook prima thuis mee aan de slag. Ook ouders raken enthousiast en gaan hun eigen ontwerpen maken. Deze kunnen natuurlijk prima op school geprint worden. Zo kan het ook een verrijking zijn voor de band tussen ouders en school.

Auteur: Sander Gordijn, Leerkracht en enthousiast gebruiker van ICT in de (kleuter)klas

De leerlingen van de plusklas in Peize hebben vorig jaar hun eigen bedrijf Superclipsproducties opgezet. Ze gingen ontwerpen maken met paperclips en verkochten bijvoorbeeld paperclip-sieraden.

Dit jaar was de uitdaging nog groter. De leerlingen bouwden met elkaar een 3D-printer van 3Dkanjers en verzonnen leuke, bijzondere ontwerpen. Met de 3D-printer maken ze nu Traliëns, dat zijn zelfbedachte dieren. Maar ze printen bijvoorbeeld ook zelf ontworpen naam- en lettersleutelhangers. Die producten verkopen ze aan kinderen van school, maar ook in de supermarkt in het dorp. Kijk met je klas (vanaf 6 november) op http://www.dedagvandaag.nl/agenda?item=1536

Reacties van kinderen graag naar Johan Beukers van Meesterlijk Ondernemen in Drenthe johanbeukers@gmail.com

Geschreven door Anet Timmer, plusklasbegeleider ODBS de Eskampen en OBS het Spectrum uit Peize

Ik zou bijna zeggen: “Missie geslaagd”, maar het product was niet het belangrijkste doel. Belangrijker was het proces. Veel leerdoelen zijn aan bod gekomen en niet alleen voor de leerlingen, ook voor de leerkracht.

Wij zijn een groep van zestien leerlingen van twee scholen en een leerkracht en een ouder als begeleiders. Het betreft een plusklas. Er wordt behalve aan de kerndoelen voor het basisonderwijs ook meer specifiek aan verrijkingsdoelen gewerkt. Wij werken hierbij aan doelen uit de ‘Doelen en Vaardigheden Lijst’ (DVL) van de Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO). We werken aan het leervermogen en studievaardigheden, initiatief en doorzettingsvermogen, analytisch-, creatief- en reflectief denken, ontwerpen, onderzoeken en ondernemen, zelfinzicht, samenwerken, problemen oplossen en communicatieve vaardigheden. De doelen zijn ingedeeld in leren leren, leren denken en leren leven. En al deze doelen kwamen regelmatig aan bod. De kinderen waren dolenthousiast om te starten met het project na de introductie door Remco Liefting van 3Dkanjers. Heel eerlijk: ook daarvóór waren ze al zeer enthousiast. De 3D-printer spreekt tot de verbeelding. Kinderen zitten vol ideeën wat ze er mee zouden kunnen maken. Als je de printer dan ook nog eens zelf mag bouwen?

Met een strak plan zijn wij gestart aan het bouwen van de 3D-printer. De kinderen waren verdeeld in vier bouwgroepen, iedere groep zijn eigen taak. In de handreiking voor leerkrachten staan voorbeelden en schema’s om dit vorm te geven. Voor iedere groep was een werkkratje, een handreiking en een computer beschikbaar. De handleiding is in het Engels, er moest dus regelmatig een woord worden vertaald, maar ook betekenissen nagezocht en beelden opgezocht ter verduidelijking. Tevens was er een schriftje beschikbaar als logboek, om alle aantekeningen in te maken van niet te vergeten sites, tips en tops, actiepunten, taakverdelingen en natuurlijk verslagen. De verslagen zijn verkort in blogs op onze site geplaatst: www.superclipsproducties.weebly.com. Wij hebben namelijk een eigen kinderbedrijfje en willen de 3D-printer daarvoor in gaan zetten.

Het is belangrijk om te reflecteren. Ieder bouwmoment te starten met een terug- en vooruitblik en na het opruimen ook even. Kinderen deden verslag aan elkaar, stelden elkaar vragen, gaven tips en hielpen elkaar verder. Ze stemden het werk op elkaar af. Vooral toen de onderdelen samengevoegd moesten worden behoefde dat uitmuntende communicatie. En het vroeg een vooruitziende blik en creativiteit om de werktijd steeds goed in te vullen. Kinderen die even niet konden bouwen zochten alvast dingen uit, werden uitgeleend aan een andere groep of gingen zelfs alvast ontwerpen om later te kunnen printen. Groepjes kinderen die iets uitgezocht hadden, wat ook voor de anderen van belang was, presenteerden dit dan aan de groep. Bijvoorbeeld het werken in Tinkercad en SketchUp.

Van het begin af aan hebben we afgesproken ‘dingen’ bij de naam te noemen en niet voor het gemak van ‘Is de dinges al klaar?’ en ‘Kun je dat ding even aangeven?’ te gaan. Nu weten we uiteindelijk allemaal waar het over gaat als iemand zegt, dat het electronics circuit board en de ulticontroller pas geassembleerd kunnen worden als the Z-stage, de extrusion head en de X en Y – assen bevestigd zijn. Bovendien hebben we steeds alles gelezen, alles vertaald en tekst en afbeeldingen naast elkaar gelegd en verschillende handleidingen naast elkaar gelegd om alles te begrijpen. De handleiding van 3Dkanjers op het internet gaf meer uitleg dan die op papier. Het is van belang zeer nauwkeurig te werken en te weten hoe je straks een probleem op kunt lossen bij het printen. Als je de wérking van de printer kent, kun je er beter mee werken.

En de bouwouder en de leerkracht gingen mee op onderzoek, vooral geen kant en klare oplossingen (als was het mogelijk) maar veel doorvragen, tips om door te zetten en verder te zoeken. En natuurlijk materialen aanleveren. We hadden op een gegeven moment schroefjes te kort en later nog een waterpas nodig. Het is vooral faciliteren en stimuleren, het proces begeleiden en leerlingen uitnodigen tot initiatief. Bij de bouwinspectie door 3Dkanjers bleek dat er best het één en ander scheef zat. De extrusion head zat zelfs op zijn kop en dit had Remco Liefting nog niet eerder meegemaakt. Dat was wel even schrikken. Maar op de vraag welke fout dan wel het meest voorkwam noemde hij de spuitkop. Als die niet goed gemonteerd is, gaat het lekken. En die was bij ons juist keurig gemonteerd. Er waren veel dingen goed en van onze fouten kunnen we leren. Het is vast een kwestie van jezelf goed controleren, nog even alles nalopen.

Nu is de printer dus klaar en kunnen we starten met het volgende proces, dat van ontwerpen, onderzoeken en ondernemen. We willen producten printen en verkopen. Dat is een nieuw proces. Het proces van het bouwen is afgesloten. Behaalde (en níet behaalde) doelen zijn duidelijk. Maar wat waren nu de doelen van de leerkracht? Wij leerkrachten mogen graag de touwtjes in handen houden. Wij denken in leerlijnen, gemiddelden en plannen. Zo zijn wij ‘geprogrammeerd’. Wat ik heb geleerd is ‘loslaten’! Kinderen hun eigen leerproces geven en 21th century skills! Ik kan iedereen aanraden een 3Dkanjers Experience aan te gaan.

De 3Dkanjers Experience op ODBS de Eskampen en OBS het Spectrum is mogelijk gemaakt door Meesterlijk Ondernemen.

Vandaag start basisschool Op ‘t Veld in Emmen met een 3Dkanjers project. Wat dit project bijzonder maakt, is dat de leerlingen in groep 7 en 8 de kans krijgen om hun eigen ideeën als een echte ondernemer om te zetten in concrete producten. En dat kan natuurlijk heel goed met een 3D-printer!

In het kader van het Drentse project Meesterlijk Ondernemen leren basisschoolleerlingen ondernemende activiteiten neer te zetten. Vanuit verschillende rollen leren ze te werken in leerlingondernemingen. Ze leren daarbij ‚meesterlijk’ om te gaan met basisvaardigheden zoals taal en rekenen en worden gecoached door leerkrachten en innovatieve ondernemers.

Itie van den Berg, projectleider Meesterlijk Ondernemen in Drenthe, werkt samen met 3Dkanjers om dit bij obs Op ‘t Veld te realiseren. De leerlingen gaan de komende periode eerst de 3D-printer zelf bouwen. Zo leren ze naast goed samenwerken ook veel over wetenschap en techniek. Je moet als ondernemer natuurlijk wel weten hoe je eigen productieproces in elkaar zit. Met enige begeleiding van een ‘bouwouder’ zal over een paar weken de eerste printjes verschijnen. En dan gaan de ondernemers in spé zelf een product ontwerpen, ontwikkelen, produceren en verkopen.