In het vernieuwde VMBO programma is 3D-printen een examenonderdeel. Zowel voor het profielvak produceren, installeren en energie (PIE) als het profielvak dienstverlening en producten (D&P) staat in het eindexamen een aantal deeltaken rondom 3D-printen.

Bij PIE dienen de leerlingen een ontwerp van een product te maken met behulp van 2D en 3D CAD-software en de uitvoering voor te bereiden. Bij D&P dienen de leerlingen een ontwerp en een product te beoordelen, te ontwerpen, te tekenen en te printen in 2D en 3D.

Veel scholen staan voor de keuze om één of meerdere 3D-printers aan te schaffen om leerlingen kennis te laten maken met 3D-printen. Dat blijkt in de praktijk vaak een lastige opgave. Tenslotte is niet elke printer even geschikt en ook lesmateriaal is nog slechts in beperkte mate aanwezig

Vanuit 3Dkanjers hebben we inmiddels meer dan. 5 jaar ervaring met 3D-printen in het VMBO en kunnen vanuit de praktijk leerkrachten goed adviseren over de te maken keuzes.

Deze keuzes gaan niet alleen over de aanschaf van een betrouwbare en geschikte 3D-printer, maar ook over welk 3D-tekenprogramma’s nu geschikt zijn voor VMBO leerlingen en hoe je dit goed integreert in het lesprogramma.

3D-printen start met 3D-ontwerpen

Regelmatig krijgen wij de vraag wat nu een goed 3D-tekenprogramma is voor leerlingen als ze zelf willen gaan ontwerpen in 3D, vaak in combinatie met 3D-printen. Nu zijn er tientallen 3D-tekenprogramma’s op de markt geschikt voor diverse doelgroepen en toepassingen en je moet dus goed bedenken wat je wilt gaan ontwerpen en het niveau van de gebruiker. Het tekenen van een huis vraagt om een andere manier van tekenen dan bijvoorbeeld een dinosaurus.
Kijken we naar het VMBO, dan is voor de onderbouw Tinkercad de beste keuze. Met Tinkercad kunnen leerlingen snel en eenvoudig ideeën omzetten naar een 3D-object. Tinkercad bestaat sinds 2011 en is in 2103 overgenomen door Autodesk. Autodesk is één van de grootste 3D-software ontwikkelaar in de wereld voor de professionele markt. Er is een aantal redenen waarom Tinkercad zo succesvol is:

1. Tinkercad is gratis.
2. Tinkercad werkt in de browser en je hoeft dus geen software te installeren.
3. Tinkercad is super makkelijk zelf te leren en kent een stijle leercurve.
4. De ontwerpen die gemaakt zijn in Tinkercad zijn zeer goed bruikbaar voor 3D-printen.

In de bovenbouw van het VMBO wil je met de leerlingen een stapje verder en ze kennis laten maken met goed parametrisch ontwerpen. Het heeft dan altijd onze voorkeur dat de keuze voor een 3D-ontwerpprogramma aansluit bij het bedrijfsleven of de vervolgopleiding en dat het toegankelijk is voor leerlingen. Wij zien bijvoorbeeld Fusion 360 van Autodesk als een zeer gemakkelijk te leren programma dat zeer goed past bij de exameneisen. En voor het onderwijs nog eens gratis ook. (Voor meer informatie blog: Beste 3D-tekenprogramma’s voor onderwijs)

Gebruik van Fusion 360 in VMBO lesprogramma

Om te laten zien hoe je een printer in kunt zetten in het lesprogramma hebben wij hieronder een kort filmpje gemaakt waarin we demonstreren hoe een opdracht uit het 2018 examen van VMBO-GL, profielvak PIE – CSPE GL uitgewerkt kan worden. In het filmpje maken we een schets op basis van de geleverde werktekening, zetten we deze om in een 3D-model en maken hier vervolgens een 2D-werktekening van. Tot slot exporteren wij het 3D-model naar Cura, zodat deze geprepareerd kan worden voor de 3D-printer.

Het kiezen van de juiste 3D-printer

Helaas is de 3D-printer (nog) geen plug-and-play apparaat en het vraagt van de leerkracht en leerlingen enige (voor)kennis om een goede 3D-print te kunnen maken. Hierbij geldt ook niet dat een dure printer per definitie minder voorkennis vraagt en gemakkelijker te gebruiken zou zijn zoals wel wordt gedacht.

In onze ogen zou een school de volgende criteria moeten hanteren bij de aanschaf van een 3D-printer, nadat hier bewust voor gekozen is:

1. Het moet een kwalitatief goed apparaat zijn;
2. De 3D-prints moeten er goed uit zien;
3. De technische mogelijkheden van de 3D-printer moet passen bij de soort 3D-printopdrachten die worden gegeven;
4. Een adequate (technische) ondersteuning van de fabrikant of toeleverancier. Niet alleen digitaal, maar ook fysiek bij jou op school.
5. Bij voorkeur een 3D-printer gebaseerd op open source of, als het niet anders kan, een gesloten systeem met ondersteunende (Slice) software dat up-to-date wordt gehouden.
6. De toeleverancier heeft verstand van 3D-printen in de context van onderwijs.

Kortom, ons advies is om een 3D-printer te kopen van een fabrikant die een bewezen goed apparaat levert, aantoonbare nazorg levert op school wanneer de 3D-printer het af laat weten en die aantoonbaar verstand van 3D-printen in een onderwijsomgeving heeft en de leerkracht inhoudelijk kan ondersteunen bij het toepassen van 3D-printen in het klaslokaal.

3Dkanjers, 3D-print specialisten voor het onderwijs

3Dkanjers stimuleert talentontwikkeling voor wetenschap en techniek met behulp van de 3D-printer in het onderwijs. Dit doen wij al meer dan 5 jaar en zijn nu de nummer één aanbieder die zich alleen maar bezighoudt met 3D-printen in het primair en voortgezet onderwijs. Op dit moment ondersteunen wij meer dan 650 scholen in zowel het PO als het VO bij de inzet van de 3D-printer in het curriculum. En dit aantal is sterk groeiende.

Wij bieden onder meer 3D-arrangementen aan waarin naast een 3D-printer ook kennis en lesmateriaal wordt geleverd. Sinds jaar en dag werken wij nauw samen met onze vertrouwde partner Ultimaker en sinds 2018 ook met Dremel (Bosch). Deze fabrikanten hebben het stimuleren van toekomstgericht onderwijs hoog in het vaandel staan en leveren daarom goede en betrouwbare 3D-printers, geschikt voor alle typen onderwijs. Wij kunnen uiteraard ook alle 3D-printers van deze fabrikanten “los” leveren, zonder een 3D-arrangement.

3D-arrangementen en 3D-printers voor het VMBO

3D-printers met begeleiding en lesmateriaal

3D-printers zonder begeleiding

Meer informatie?

Maak kennis met 3Dkanjers. Wij komen graag bij je langs om toe te lichten wat wij voor je kunnen betekenen. Verstuur je vraag via onderstaande formulier of stuur je bericht naar info@3dkanjers.nl. Bellen mag natuurlijk ook, hier vind je onze contactgegevens.

3Dkanjers heeft in samenwerking met Cad & Company een tweedaagse training ontwikkeld specifiek voor docenten VMBO (PIE en P&D) die nog geen ervaring hebben met 3D-ontwerp en/of Autodesk Fusion 360. Tijdens de Fusion 360 training leren de deelnemers producten ontwerpen met Fusion 360. Zowel parametrisch als in vrije vorm. Uiteraard gaan we ook in op het maken van technische tekeningen en 3D-printen vanuit Fusion 360.

Na de training kan de leerkracht zelfstandig complete en digitale 3D-modellen en -tekeningen maken en is hij/zij in staat om gericht aan de slag te gaan met Fusion 360 in de klas. Dit aan de hand van praktische voorbeelden die relevant zijn voor de gestelde doelen uit het examenprogramma (PIE Kerndeel 1: Ontwerpen en maken en P&D Kerndeel 3: Product maken en verbeteren). Na de cursus ontvangen de deelnemers een officieel certificaat van deelname, geautoriseerd door Autodesk.

De training wordt aangeboden op bijscholingvmbo.nl. Mochten de aangeboden cursusdata niet uitkomen dan kan in overleg met de cursisten andere cursusdata worden gepland. In overleg is, afhankelijk van aantal deelnemers en aanwezigheid apparatuur, de training mogelijk op een zelf gekozen locatie (school).

De training is natuurlijk gevalideerd door registerleraar en is opgenomen in registerleraar.nl met 14 RU (registeruren).

De training wordt verzorgd door 3Dkanjers i.s.m. Cad & Company. 3Dkanjers is een uniek initiatief voor het onderwijs in Nederland en België. 3Dkanjers stimuleert talentontwikkeling voor wetenschap en techniek met behulp van de 3D-printer. Cad & Company is dé specialist op het gebied van integratie en implementatie van software voor bouw, civiel en industrie en helpt bedrijven al meer dan 20 jaar met het verbeteren van ontwerp- en bedrijfsprocessen. CAD & Company is Autodesk Gold Partner.

Fusion 360 is voor scholen een gratis softwarepakket van Autodesk en is uitermate geschikt voor leerlingen in het VMBO (en hoger). Meer over Fusion 360 kunt u lezen in onze laatste magazine op pagina 54 en 55. Deze is hier gratis te downloaden.