Op vrijdagmiddag 22 september vond het allereerste onderwijscafé Meppel plaats. Het onderwijscafé is een idee van PCBO Meppel en Promes. Hiermee willen zij verbinden en ervoor zorgen dat de krachten van het onderwijs in Meppel gebundeld worden. Tijdens deze eerste bijeenkomst kwam leerkracht Jaap Bouwman van cbs het Kompas vertellen over het inzetten van de 3D-printer in het klaslokaal. Hieronder vind je een videoverslag waarin Jaap, 3Dkanjer van het eerste uur, uitgebreid verteld over zijn ervaringen en hoe hij de 3D-printer inzet in het basisonderwijs.

De 3Dkanjers Experience en de 3Dkanjers Discovery is recent gevalideerd door registerleraar voor leerkrachten in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs en is nu opgenomen op registerleraar.nl met 15 RU (registeruren) onder registratienummer HfokHBxgwe. Het aanbod van 3Dkanjers is beoordeeld door een registercommissie. Zij hebben gekeken naar onze aanpak en of deze de kwaliteit van de beroepsuitoefening als leraar helpt te waarborgen en te verbeteren.

Registerleraar.nl is het beroepsregister voor leraren in het primair onderwijs, voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs en speciaal (voortgezet) onderwijs. Op registerleraar.nl kunnen leraren hun registerdossier overzichtelijk en systematisch opbouwen door hun professionaliseringsactiviteiten in te voeren.

De Delta stemt het onderwijs af op wat nodig is om een goede toekomst op te bouwen in onze sterk veranderde en dynamische samenleving. Het succes van kinderen in de maatschappij zal voor een gedeelte afhangen van hoe ICT-vaardig ze zijn. Ten onrechte wordt verondersteld dat jongeren zo handig zijn met computers en dergelijke. Wij willen leerlingen in staat stellen om met behulp van ICT te leren en daar verantwoord, kritisch en creatief mee om te gaan. Maar De Delta wil kinderen niet alleen voorbereiden op de toekomst. We willen ze ook in staat stellen deze mede te helpen creëren! Daarom brengt De Delta de nieuwste technologieën de school binnen, onder andere door samen te werken met 3Dkanjers.

Waarom een 3D-printer op De Delta?

Het zelf in elkaar zetten van een 3D-printer is bij uitstek een manier om kinderen te laten ervaren dat ze de wereld mede kunnen vormgeven. Stienske Streefkerk, specialist 21st Century Skills van OBS De Delta: ‘Het project past heel goed in onze filosofie van toekomstgericht bezig zijn. Kinderen krijgen vanaf groep 4 een tablet, waarop ze leren werken, maar ook omgaan met de gevaren van internet. Eigenlijk kun je geen onderwijs meer geven zonder een telkens opnieuw aangepast ICT-pakket.’

‘Tegen de tijd dat de kinderen die nu bij ons op school zitten aan het werk gaan, zullen veel van de banen die we nu kennen helemaal niet meer bestaan. Hoe bereiden we deze kinderen voor op een toekomst waarvan we zelf niet eens weten hoe die eruitziet?’ vertelt Stienske Streefkerk. ‘Wij leren onze kinderen wat we ‘21st Century Skills’ noemen. ICT en samenwerken spelen daarbij een grote rol. Wij trainen onze kinderen in kritisch en creatief denken. We leren ze informatie te verzamelen, te analyseren en te delen met anderen. Met dit soort vaardigheden kunnen de kinderen zelf de toekomst gaan maken.’

Ook de taalspecialist van de school, Dea Sombroek, zag voordelen in het project: ‘Om samen iets te bouwen, moet je veel met elkaar overleggen. Dat doet meer voor de ontwikkeling van de mondelinge taalvaardigheden dan veel methodelessen. En zonder dat kinderen het zelf door hebben, werken ze hard aan begrijpend lezen. Steeds moeten ze in de handleiding nalezen wat ze moeten doen. Begrijpend lezen in de praktijk!’

The kick-off

Ons project startte met een filmpje van groep 7. Hierin vertellen leerlingen over de 3D-printer en dagen je uit om een 3D-ontwerp te maken, zodat zij dat later kunnen uitprinten. Met behulp van een bouwtekening en handleiding zetten de kinderen de 3D-printer zelf in elkaar. ‘Zo weten de kinderen ook echt hoe de printer werkt en wat er moet gebeuren als hij stuk is,’ aldus Stienske.

Om de printer in elkaar te zetten, maakten de kinderen gebruik van een Engelstalige handleiding. Gelukkig krijgen kinderen op De Delta Engels vanaf groep 1. Een Engelse handleiding was voor deze groep 7 dan ook geen probleem. En als ze de handleiding een keer niet goed begrepen, kwamen ze er met Google Translate alsnog uit.

In kleine groepjes werkten kinderen steeds aan een onderdeel van de printer. Daarna volgde een evaluatie met de rest van de klas, waarbij de bouwers toelichting gaven en de rest van de groep een controlerende functie had. Zo kwam stukje bij beetje de printer klaar. En wat was groep 7 (en de hele school) trots!

Als de printer helemaal klaar is, ben je er echter nog niet. In het begin ging er veel mis tijdens het printen. Het af- en instellen van de printer bleek een secuur klusje te zijn maar na veel proberen, hebben de kinderen dat nu ook aardig onder de knie. Inmiddels zijn ze de experts op onze school, echte 3Dkanjers!

Jeugdjournaal

Een 3D-printer wekt veel belangstelling. Dat bleek wel toen het Jeugdjournaal voor Nieuwsbegrip in de klas op bezoek kwam. Als echte experts vertelde groep 7 over hun ervaringen met het bouwen van de printer. Ook het maken van ontwerpen op de laptop kwam aan bod. En natuurlijk toonden zij de 3D-printer in werking.

Verder gaven de kinderen van groep 7 een demonstratie tijdens onze jaarlijkse techniekweek en hebben ze in alle groepen presentaties gehouden. Vervolgens organiseerden zij een 3D-ontwerpwedstrijd. Om te kunnen winnen, moest een ontwerp niet alleen origineel zijn maar ook rekening houden met alle ontwerpeisen. Het winnende ontwerp is geprint en staat inmiddels te pronken in de vitrinekast op De Delta.

Ervaringen

Voor leerkracht Bas Russcher was de 3D-printer ook nieuw. Nooit eerder had hij met zo’n printer gewerkt, laat staan er zelf een gemaakt! Toch heeft hij met veel plezier aan het project meegedaan. Bas vertelt:  ‘De kracht van het project is dat je het samen met de kinderen doet. Je voelt je een soort pionier: elk stapje vooruit is een succes dat je kunt vieren.’ Voor de kinderen in zijn groep was het juist extra aantrekkelijk dat ze samen met hun meester de mogelijkheden van het apparaat konden ontdekken. Ook ervoeren ze zo in de praktijk dat je in onze maatschappij nooit uitgeleerd bent en… hoe leuk dat eigenlijk is!

Bas geeft aan dat het 3Dkanjers-project goed is afgestemd op het onderwijs. Binnen het project doen kinderen een heel scala aan kennis en vaardigheden op. De kinderen werken samen aan een gemeenschappelijk doel daarom zijn ze enthousiast, motiveren elkaar en voelen zich verantwoordelijk voor hun printer.

Natuurlijk is er weleens onenigheid geweest over de juiste aanpak. Dat leidde soms tot (heftige) discussies. Een prachtige manier om te leren argumenteren en te luisteren naar de ander. Ook op praktisch gebied leren kinderen veel. Door het vele sleutelen aan het apparaat worden ze handiger met gereedschap en ontwikkelen ze technisch inzicht.

Dat betekent niet dat alles van een leien dakje is gegaan. Tijdens het bouwen maar vooral tijdens het printen ging er in het begin veel mis. Zoals Finn (11) zegt: ‘Als er iets misgaat, dan gaat het goed mis.’ Toch zijn alle kinderen het erover eens dat ze de 3D-printer niet meer willen missen. ‘Je kan wel naar de winkel lopen maar ik denk dat het toch veel leuker is om het zelf te maken’ en ‘Je kan er je eigen draai aan geven.’

Bas beschouwt het project als een groot succes. Hij vertelt dat hij kinderen heeft zien groeien: ‘Je ziet kinderen opstaan en het voortouw nemen van wie je het misschien helemaal niet had verwacht.’

Auteur: Dea Sombroek, leerkracht en taalspecialist basisschool de Delta in Assendelft

“Meester, wij willen graag een project over waterraketten doen; hoe maak je die?”

Dit was de vraag waar een antwoord uit kwam, wat zowel de leerlingen en ik niet hadden verwacht. Op dat moment waren de kinderen druk bezig met het bouwen van de 3D-printer en tijdens het 3Dkanjersproject heb ik de vraag gesteld aan de kinderen hoe ze de 3D-printer zouden kunnen gebruiken bij het maken van waterraketten. De dop was als eerst aan de beurt, logisch; dat gepiel met zo’n kurk ook steeds. Dit bleek een succes en de fles knalde gelijk een stuk harder, maar wel als een ongeleid projectiel. Vleugels waren daarop het antwoord en samen hebben we een fles gekozen met een ideale vorm; de Pellegrino fles. Ook is er een kop gemaakt die perfect op de fles past en om het geheel wat professioneler over te laten komen geen fietspomp, maar een aansluiting voor een mini-compressor en het knallen kon beginnen.

Remco Liefting van 3Dkanjers heeft het project opgemerkt en samen is de waterraket nog verder ontwikkeld. Een prachtig proces waarbij kinderen veel leren door te ontdekken, trial & error. Deze pragmatische aanpak heeft de kinderen ruimte gegeven om te creëren, deze creaties uit te werken tot prototypes en vervolgens na eventuele aanpassingen definitief te vervaardigen. Het heeft vaak fout mogen gaan en dat dit mag en er zelfs bij hoort is voor kinderen een eye-opener geweest. Leuk om te noemen is dat dit project ook opgemerkt is door Ultimaker en het graag heeft willen gebruiken ter promotie van het gebruik van 3D printers in het onderwijs, in de vorm van een filmpje.

Een prothese voor de gans uit de 3D-printer

Enkele weken later is de 3D-printer weer een fantastisch middel gebleken om een dergelijk ontwikkelproces vorm te geven. Dit keer was er een idee van een leerling om een gans een prothese te geven. Wederom kreeg ik de vraag of dit mogelijk zou zijn en wederom moest ik een concreet antwoord schuldig blijven, maar luidde het antwoord: “we kunnen het in ieder geval proberen!” Een eendenpoot was snel gemaakt met de 3Dprinter, maar al snel zagen de leerlingen in dat het aanbrengen van de prothese een heikel punt zou zijn. De pasvorm zou van cruciaal belang zijn, maar daar zat nou net het probleem; hoe krijg je de pasvorm perfect voor een eendenpoot. Het positief was snel gemaakt met behulp van een gipsen afdruk.

De opdracht hierna was dus: “zoek uit hoe we een voorwerp als diditaal 3D beeld kunnen krijgen.” Hier stapten de kinderen (en de leerkracht) in een nieuwe dimensie in de digitale wereld, het 3D scannen. 3Dkanjers en Ultimaker stelden een 3D scanner beschikbaar. Toen eenmaal de 3D scan er was kon er uitgeprobeerd worden op de gans. Heel veel modellen zijn de revu gepasseerd, uiteindelijk is een soort knuppel vormige prothese het beste voor de gans gebleken. Er is daarna nog veel doorontwikkeld met de bevestiging van de prothese en met verschillende hoogtes van de poot. En nog steeds is het in ontwikkeling. Inmiddels wordt er getest met Innoflex filament.

Al met al een prachtig leerproces waarin kinderen het voortouw nemen en beslissingen moeten maken en uitproberen. Ook dit project is niet onopgemerkt gebleven. Er is een uitgebreide reportage gemaakt door verschillende media (jeugdjournaal, de Telegraaf, Dagblad vh Noorden, radio 2 en de plaatselijke kranten). Eind september heeft dr. Poll (die van National Geograpic) zelfs Diever bezocht en met de leerlingen gesproken over Gans Freek.

Freek van Iersel, leerkracht op De Singelier in Diever.

We zijn blij! Vanaf vandaag heeft 3Dkanjers een nieuwe partner erbij: Heutink. Heutink is de grootste totaalleverancier van educatieve materialen voor het primair en voortgezet onderwijs en kinderopvang in Nederland. Heutink zet zich onder andere in voor het stimuleren van STEAM onderwijs en zijn van mening dat het initiatief van 3Dkanjers hier perfect in past.

Eigenlijk zijn we heel blij! Naast het ondersteunen van scholen bij het goed en nuttig inzetten van de 3D-printer in het klaslokaal, ontwikkelt 3Dkanjers samen met haar partners ook regionale projecten. Binnen een regionaal project wordt een groot financieel voordeel gecreëerd voor de deelnemende scholen en ontstaat de mogelijkheid om op lokaal niveau leerzame initiatieven te ontplooien voor leerlingen. Daarnaast brengt we ook leerkrachten bij elkaar en stimuleren we uitwisseling van kennis en ervaringen. Met de samenwerking met Heutink zijn we nu nog beter in staat om nieuwe regionale projecten in Nederland op te starten.

Alle arrangementen van 3Dkanjers (de 3Dkanjers Experience, Discovery en Applied) zijn in Nederland vanaf nu dus verkrijgbaar bij Heutink, de Rolf Groep en Lay3rs. U kunt natuurlijk ook bij 3Dkanjers zelf terecht. In België kunt u terecht bij onze partner Trideus.

Voor meer informatie over 3Dkanjers verwijzen wij u graag naar onze website. U vindt daar ook het 3Dkanjers magazine die we speciaal hebben gemaakt om u te inspireren. Neem gerust contact met ons of één van onze partners op als u vragen heeft over één van onze arrangementen, over onze regionale projecten of als u een presentatie wenst op school of tijdens een gezamenlijke bijeenkomst.

Wie zijn nog meer partner van 3Dkanjers?
3Dkanjers wordt in Nederland ondersteund door Heutink, de Rolf groep, Lay3rs, Innofil3D, Ultimaker en Doodle3D om het techniek onderwijs in Nederland een forse impuls te geven. In België werken we samen met Trideus en Fyxxi. Trideus is de nummer 1 leverancier van 3D-printers in België en preferred supplier van Ultimaker. Het Fyxxilab is een unieke plek in Gent waar kinderen van 5 tot 99 jaar aan de slag kunnen met een ruime waaier aan STEM-ICT Tools.

Daarnaast werken we samen met diverse content partners. Betrokken partijen die ons helpen om het lesaanbod in de vorm van lesideeën te ontwikkelen of beter te maken. Zo werken we samen met Beta.Noord, Hanzehogeschool Groningen, het Twents Techniekmuseum HEIM en stichtingen zoals het Hunebedcentrum.

In onze regionale projecten werken we veelal samen met schoolbesturen (PO en VO), gemeenten, provincies, ondernemersverenigingen en de Rabobank.

Over 3Dkanjers
3Dkanjers is een initiatief van Remco Liefting en Jos Kok. Begin 2013 besloot Remco zich in te gaan zetten voor het stimuleren van talentontwikkeling door wetenschap en techniek in het (basis)onderwijs. Hij zag de 3D-printer als een unieke kans om kinderen – op een speelse manier – in aanraking te laten komen met niet alleen techniek en wetenschap, maar ook met een andere manier van leren en ontdekken. In het voorjaar van 2013 heeft Jos het initiatief met verve omarmt en verder kleur gegeven. Als mede initiatiefnemer van 3Dkanjers heeft hij zich tot doel gesteld dat leerlingen van alle scholen in aanraking moeten komen met de 3D-printer. De jeugd maakt tenslotte de toekomst. Inmiddels lopen er meer dan 350 3Dkanjers projecten op basisscholen en in het voortgezet onderwijs.

Vandaag start onze partner Doodle3D een nieuwe kickstarter campagne voor hun Doodle3D Transform App. Het is de opvolger van de Doodle3D waarmee je vrij intuïtief een 3D-ontwerp (een doodle) kan maken. De nieuw Transform App is nog steeds zeer makkelijk te bedienen, maar heeft veel meer mogelijkheden. De interface is nu verdeeld in twee helften. Links maak je de bekende doodle door met je vinger een object te tekenen. In de rechterzijde van het scherm kan je alles manipuleren in 3D. Volgens ons is deze nieuwe App echt een verrijking en sluit het goed aan bij de belevingswereld van kinderen en met name in de middenbouw.

Er is een beta versie van de Doodle3D Transform App en Doodle3D zoekt nu ‘funding’ om een goed werkende versie op de markt te brengen via een kickstarter campagne. Doe je mee? De campagne loopt tot 21 oktober 2016. Ga naar: http://www.doodle3d.com of direct naar hun pagina op KickStarter.

“Ik hoorde van een mooi project en dacht dat is ook iets voor De Fontein,” aldus Jan Groen, een betrokken ouder van de school. “Kijk er eens naar! En ik wil het project wel sponsoren vanuit mijn bedrijf.”

Meteen enthousiast

Zo was mijn eerste kennismaking met het project van 3Dkanjers. Het enthousiasme van de ouder deed mij meteen kijken op de website www.3dkanjers.nl. En…… ook mijn enthousiasme en nieuwsgierigheid waren aangewakkerd. Het vlammetje brandde! Dit wilde ik ook op ‘mijn’ school. Hiermee moeten de kinderen aan de slag. Dat is gaaf!

Leermomenten

Jos Kok, mede-initiator van 3Dkanjers, kwam op school uitleg geven en ook enkele collegae waren positief. Al kwamen er ook vragen. “Hoe ga ik met een groep kinderen een 3D-printer bouwen? Hoe organiseer ik dat? En hoe doe ik dat als ik zelf nog nooit zo’n apparaat gemaakt heb en zelfs niet gezien heb?” Maar volgens Jos was dat het proces waar je door moest en wat juist veel leermomenten zou creëren. En daarmee had hij niets teveel gezegd.

Tweede printer

Met de groepen 7 en 8 (45 leerlingen) was de startbijeenkomst. Jos kwam op school met een werkende printer. De kinderen waren vol verwondering en zaten vol vragen. De doos waarin de printer als bouwpakket zat, werd achtergelaten en het enthousiasme van Jos was ook overgebracht op de leerlingen. Maar met 45 kinderen één printer bouwen? Er werd een tweede sponsor gevonden en er kwam een tweede printer. Zo konden twee groepen gaan bouwen!

Een topprestatie

Tijdens dit bouwproces waren enthousiaste vaders en een opa die de kinderen hielpen. Moeilijk was het wel. Een Engelse handleiding, 21 kinderen die allemaal uit dezelfde doos hun materialen moeten zoeken, schroefjes van 3 mm en 5 mm en hoe pak ik de goede? Echter, met samenwerken, doorzettingsvermogen en op wilskracht lukte het beide groepen om een werkende printer te bouwen. Een topprestatie!

Motto school in de praktijk

Maar met die topprestatie moet de volgende stap ook gezet worden! Ontwerpen maken op de computer en die vervolgens printen met de 3D-printer. Ook dat is weer een leerproces op zich. Welk programma is geschikt? En wat maakt dat de printer mijn ontwerp niet print? Maar ook hier geldt het motto van school: Samen leren op maat! Waarbij in dit geval vooral geldt: Samen leren!

Nieuwe dimensies

Het project heeft ons derhalve veel opgeleverd! Naast het feit dat de school een 3D-printer heeft en de kinderen in aanraking komen met techniek, zie je kinderen opbloeien! Kinderen die niet zo vaardig zijn met taal en rekenen maar wel aanleg blijken te hebben voor techniek. 3Dkanjers zorgt voor datgene waarvoor ik als schooldirecteur sta: ‘Uitdagend en betekenisvol onderwijs voor alle leerlingen!’

Auteur: Jeannette Dijkstra, directeur basisschool de Fontein in Kampen

OBS Het Spectrum en ODBS De Eskampen uit Peize hebben een plusklas voor de leerlingen die extra uitdaging behoeven. Zij werken met deze leerlingen aan gezamenlijke activiteiten met nadruk op onderzoekend leren en ‘out of the box’ denken en aan persoonlijke doelen op het gebied van inzicht in jezelf, samenwerken, communiceren, leren leren en presenteren, analytisch-, creatief- en reflectief denken. De 3D-printer heeft een plaats verworven in dit leren. Twee uur per week ontmoeten deze leerlingen elkaar in de plusklas, maar het werkt ook door in de anderen uren.. en op de andere leerlingen. Anet Timmer, plusklasbegeleider, deelt hier haar ervaringen.

Hoe begon het ondernemen?

In het schooljaar 2013-14 zijn wij gestart met ondernemen in de plusklas. De leerlingen kregen een gastles over de paperclip. Uit onderzoek is gebleken dat kinderen veel creatiever denken dan volwassenen. Om deze creativiteit niet te verliezen of beter nog, uit te bouwen, moeten we ons onderwijs anders inrichten. De gastspreker daagde de leerlingen dan ook uit zoveel mogelijk ideeën te bedenken over wat je met een paperclip zou kunnen doen. De ideeën waren eindeloos. Er werd zelfs een stoel bedacht te ontwerpen vanuit een paperclip!

De vier beste ideeën werden gekozen en verder uitgewerkt in groepen. Bij iedere groep kwam een ondernemer uit de directe omgeving meedenken over het ontwerp. Er volgde marktonderzoek, een website werd opgezet en een vader kwam een presentatie geven over marketing. De leerlingen gaven zelf gastlessen in hun eigen klassen en lieten hen helpen bij het productieproces, om uiteindelijk de producten te gaan verkopen op het plein. De organisatie ‘Meesterlijk Ondernemen In Drenthe’ (MOID) en ‘Betapunt Noord’ maakten dit initiatief mede mogelijk en in juni 2014 was onze onderneming een feit. Op de kinderbedrijvendag (georganiseerd door MOID) werd ons bedrijf ‘Superclipsproducties’ officieel ingeschreven bij de Kamer van Koophandel.

De 3D-printer als onderdeel van het ondernemend leren

De ondernemer in de leerlingen was geboren. De verkoop was een succes geworden en de leerlingen wilden meer. Ze hadden ideeën voor nieuwe producten en de verkoop daarvan, inclusief promotieplan en kortingsacties. Maar deze zouden niet met slechts een paperclip en wat papier en kralen als grondstof gemaakt kunnen worden. Hiervoor hadden ze een 3D-printer nodig! Dit was het moment waarop 3Dkanjers in beeld kwam. Zij leveren een prachtig aanbod van een zelf te bouwen 3D-printer, een introductie, handleidingen voor het bouwen, ontwerpen en printen, een community op het web om van alles na te kunnen zoeken en vragen, ervaringen uit te wisselen en service en garantie. En van deze laatste hebben we dankbaar gebruik gemaakt, want ook voor de leerkracht is het een leuke uitdaging

De leerlingen hebben wederom een heel schooljaar enthousiast ondernomen. De bouw van de printer was een hele klus, maar toen die eenmaal printte waren de leerlingen zó trots dat ze deze zelf gebouwd hadden. Ze weten er nu veel meer van; ze weten hoe het werkt en als er problemen zijn kunnen ze deze meestal zelf oplossen. Ze zijn zelfs in pauzes en na schooltijd regelmatig aan het werk. Omdat alle kinderen in de scholen erg nieuwsgierig werden naar de 3D-printer hebben ze ook al workshops in andere klassen gegeven over de 3D-printer en een ontwerpwedstrijd uitgeschreven. Op de kijkmiddag zijn alvast de eerste ontwerpen verkocht ten bate van een nieuwe rol PLA plastic voor de 3D-printer. We verkopen als een trein: de bestellijst is nog niet eens volledig afgewerkt. Komend schooljaar kunnen wij dus zo de draad weer oppakken. We zullen dan ook eens een boekhouder uitnodigen voor tips om onze administratie te professionaliseren. Bovendien ligt er een aanvraag van een andere groep om hen te elpen ondernemen. Wellicht willen zij ook gebruik maken van de 3D-printer?

Onze visie op het werken met de 3D-printer

Wij willen leerlingen eigenaar laten zijn van hun eigen leerproces. Hen begeleiden door geen antwoorden te geven op vragen, maar door vragen te stellen. Wij stimuleren een onderzoekende houding. Leerlingen stellen vragen en vinden antwoorden. Zij werken samen, helpen elkaar, verdelen taken. Zij maken gebruik van ICT en hun omgeving. En niet iedereen doet hetzelfde, iedereen heeft zijn eigen taak binnen ons bedrijf. We hebben ons bedrijf verdeeld in afdelingen; onderzoeken en ontwerpen, productie en onderhoud, marketing en public relations. Van iedere afdeling is er één leider. Zij vormen samen het managementteam. Zo wordt er gebruik gemaakt van ieders talenten, maar worden er ook talenten ontwikkeld. We doen niet net alsof, we doen het echt. Dit maakt het leren functioneel. De 3D-printer is hierbij geen doel maar middel. En niet zomaar een middel, maar een aantrekkelijk middel. De 3D-printer biedt een vierde dimensie: die van perspectief! Vele doelen zijn bereikt en er zijn nog meer te behalen. Wij hebben al weer zin in een nieuw schooljaar.

Auteur: Anet Timmer, Plusklasbegeleider OBS het Spectrum en ODBS de Eskampen.

In Nederland zijn inmiddels 300 scholen actief bezig met 3Dkanjers. Met de 3Dkanjers Experience komen leerlingen in aanraking met de wereld van 3D-printen door de 3D-printer eerst zelf te bouwen en hiermee op ontdekking te gaan. In Vlaanderen zijn we niet onopgemerkt gebleven gezien de hoeveelheid aanvragen om ook in België de 3Dkanjers Experience aan te bieden. Om onze zuiderburen optimaal van dienst te kunnen zijn, hebben we een unieke samenwerking opgezet met onze partner Trideus en Fyxxi-lab (Educentrum vzw). Educentrum vzw helpt scholen met advies en opleidingen over mediawijsheid, STEM (Science – Technology – Engineering – Mathematics) en ICT en heeft een unieke plek (Fyxxi-lab) in Gent gecreëerd waar kinderen van 5 tot 99 jaar aan de slag kunnen met allerlei ICT-STEM-Tools.

Momenteel lopen er twee “pilootprojecten”, zoals ze dat in België zeggen, waarvan één op Campus De Vesten in Herentals. In dit project gaan 1ste graad leerlingen en STEM leerkrachten aan de slag met de 3Dkanjers Experience onder begeleiding van de 3Dkanjers coaches van Fyxxi-lab. Dit pilotproject geeft ons de kans het materiaal goed af te stemmen op het curriculum in Vlaanderen. Na de zomer starten meerdere scholen met 3Dkanjers.

Naast de twee pilotscholen gaat ook de Heilig Graf school uit Turnhout voor de zomer een 3Dkanjers Experience starten. Deze school heeft namelijk meegedaan met Arcadia 2016. Een landelijk techniek- en kunstwedstrijd voor leerlingen in 2 havo/vwo. 107 scholen deden dit jaar mee met Artcadia waaronder 8 Belgische teams. De Heilige Graf school is tweede geworden en heeft hiermee een 3Dkanjers Experience gewonnen.

Meer informatie?

Voor meer informatie over 3Dkanjers in België kunt u contact opnemen met Jesse Buteneers van Trideus of Isabel Allaert van Fyxxi. Op onze contact pagina vindt u alle contactinformatie.

Het Platform Onderwijs2032 heeft in 2015 in opdracht van de staatssecretaris van Onderwijs een maatschappelijke dialoog gevoerd over de inhoud van het primair en het voortgezet onderwijs. Het doel was te komen tot een visie op de kennis en de vaardigheden die leerlingen moeten opdoen met het oog op (toekomstige) ontwikkelingen in de samenleving. Iedere leerling heeft een basis van vaardigheden en kennis van de wereld nodig om in de maatschappij te kunnen functioneren. Nederlandse taal, rekenen en wiskunde blijven voor alle leerlingen in het primair en het voortgezet onderwijs onverkort van belang. Het Platform vindt dat ook Engels, digitale geletterdheid en burgerschap in die basis moeten worden opgenomen.

Digitale geletterdheid en Computational thinking
Het Platform vindt dat werken en leren in de digitale wereld en met nieuwe technologieën tot de kern van toekomstgericht onderwijs behoren. Het gaat om vier onderdelen: dat leerlingen ICT-basiskennis opbouwen, informatievaardigheid ontwikkelen, mediawijs worden en leren begrijpen hoe technologie werkt (computational thinking). Gezien de huidige technologische ontwikkelingen, bijvoorbeeld als het gaat om robotisering of slimme communicatie tussen technologie, vindt het Platform het belangrijk dat leerlingen leren de essentie van computertechnologie te begrijpen en computers kunnen inzetten om een probleem op te lossen. Computational thinking richt zich op de vaardigheden om problemen op te lossen waar veel informatie, variabelen en rekenkracht voor nodig zijn. Het gaat om een verzameling denkprocessen, zoals logisch redeneren, patroonherkenning en systematisch denken. Die leert een leerling door technologie te gebruiken, bijvoorbeeld door kennis te maken met programmeren, te werken met robotica en te experimenteren met 3D-printing. Zulke activiteiten wekken de interesse van leerlingen en geven ze een voldoende basis mee om zich, desgewenst, in deze richting te specialiseren.

Vakoverstijgende vaardigheden
Ook vakoverstijgende vaardigheden behoren wat het Platform betreft tot de vaste basis voor alle leerlingen. De samenleving en de arbeidsmarkt doen een steeds groter beroep op beheersing van vaardigheden die niet zijn gebonden aan een specifiek vak. Een van de vijf vaardigheden die van belang hierbij wordt geacht is creëren: leerlingen kunnen innovatieve oplossingen voor bestaande problemen bedenken en maken. Ze kunnen met hun handen werken, maar ook met moderne technologieën, die in toenemende mate voorhanden zijn. Denk daarbij aan 3D-printers en allerhande elektronica, waarmee jongeren op een laagdrempelige manier kunnen ontwerpen én maken. Leerlingen leren buiten de gebaande paden denken en nieuwe verbanden zien, durven te experimenteren en te onderzoeken. [bron: Ons onderwijs2032, Eindadvies]