“Iedere leerling moet in staat zijn de wereld om zich heen te begrijpen en mede vorm te geven.” In het Techniekpact 2020 is daarom vastgesteld dat alle basisscholen vanaf 2020 wetenschap en techniek in de vaste kern van het curriculum moeten opnemen. Een belangrijk onderdeel van wetenschap- en techniekonderwijs vormt de didactiek van onderzoekend en ontwerpend (en ondernemend) leren. Leerlingen worden uitgedaagd om hun eigen vragen te stellen, zelf op zoek te gaan naar antwoorden, en oplossingen te bedenken voor problemen die in de praktijk zijn gesignaleerd. Nieuwsgierigheid en creativiteit vormen daarbij het uitgangspunt van het leerproces.
WisMon & 3Dkanjers
Ruim twaalf jaar geleden is WisMon begonnen met het verzorgen van bijlessen in de bètavakken. Inmiddels bestaat ons huidige team uit meer dan 25 docenten, onderwijsontwikkelaars en coördinatoren en we delen de missie om goed en levendig bèta-onderwijs te verzorgen voor alle niveaus. We willen bèta, waaronder Wetenschap & Techniek in het onderwijs, leuk en toegankelijk maken voor iedereen. Dit is geen loze kreet, maar een belofte. En we werken iedere dag hard en met veel enthousiasme om die belofte na te komen. Sinds 1 juli 2019 is 3Dkanjers onderdeel van WisMon. Met 3Dkanjers vervullen wij een vooraanstaande rol op het gebied van bèta, wetenschap en techniek in het onderwijs en zijn we in staat om innovatief onderwijs op een zinvolle manier vorm te geven.
Aanpak Wetenschap & Techniek
Wismon/3Dkanjers heeft een bestendige aanpak ontwikkeld om Wetenschap & Techniek (W&T) een structurele plek te geven in het curriculum van het primair onderwijs. De aanpak bestaat uit drie stappen (modules), die de school met ons gaat doorlopen in 1 tot 1,5 jaar.
Training 1 – Wetenschap & Techniek: Waarom, Wat, Hoe
In de eerste bijeenkomst praten we met de leerkrachten over de kern van wetenschap- en techniekonderwijs en reiken we inspirerende voorbeelden aan van lessen, werkvormen, activiteiten, thema’s en technologiën die reeds gebruikt worden op andere scholen en die een vast onderdeel kunnen zijn van het curriculum.
Training 2 – De didactiek van Onderzoekend & Ontwerpend Leren
Een belangrijk onderdeel van wetenschap- en techniekonderwijs is de didactiek van onderzoekend en ontwerpend leren. In deze tweede bijeenkomst bieden we leerkrachten theoretische verdieping en praktische handvatten voor het doorlopen van de verschillende stappen in een onderzoeks- of ontwerpcyclus. De didactiek van onderzoekend en ontwerpend leren stimuleert leerlingen om zelf richting te geven aan hun eigen leerproces en om vanuit nieuwsgierigheid de wereld om zich heen te verkennen, te begrijpen en mede vorm te geven. Het werken met deze didactiek vraagt om een andere (coachende) rol van de leerkracht.
Training 3 – Train-de-Trainers
Om ervoor te zorgen dat wetenschap en techniek een zo groot mogelijk draagvlak zal gaan krijgen onder schoolbesturen en leerkrachten, staat deze derde bijeenkomst in het teken van ‘train-de-trainer’. Tijdens deze training zullen de leerkrachten die de eerste twee trainingen gevolgd hebben, getraind worden in het overdragen van de opgedane kennis aan collega’s. Dit zal vooral een praktische training zijn waarbij leerkrachten veel zullen oefenen met het geven van een eigen training rondom wetenschap- en techniekonderwijs en onderzoekend en ontwerpend leren.
Tijdens alle drie bovengenoemde trainingen vragen we leerkrachten om samen na te denken welke aspecten van wetenschap- en techniekonderwijs passen binnen de visie van hun school en waar ze graag meer over willen leren. Zo houdt de school vanaf het begin af aan zelf de regie in handen en bepalen de leerkrachten zelf hoe zij hun lessen willen vormgeven. Daarmee leggen we de basis voor een duurzame implementatie van wetenschap en techniek in het onderwijs.
Afhankelijk van de behoefte van de school, zijn er verschillende modules voor praktijkbegeleiding waar de school gebruik van kan maken. Combinaties van deze modules zijn ook mogelijk.
Praktijkbegeleiding 1: Werksessies met de onder-, midden- en bovenbouw
Tijdens drie afzonderlijke werksessies met de leerkrachten van de onder-, midden- en bovenbouw worden concrete lessen en activiteiten uitgewerkt, geoefend en voorbereid. Dit zal gebeuren in drie stappen volgens het principe voordoen, samendoen, zelf doen.
Praktijkbegeleiding 2: Coaching-on-the-job
Na het ontwikkelen van lessen rondom wetenschap en techniek (onder begeleiding of zelfstandig) kunnen leerkrachten gecoacht worden tijdens de uitvoer van de ontwikkelde lesactiviteiten. Na afloop van de coaching volgt een nagesprek met iedere leerkracht en een eindgesprek met het schoolbestuur. Het doel van deze coaching is tweeledig: enerzijds biedt het coachen de mogelijkheid voor individuele begeleiding van de leerkrachten in de praktijk, anderzijds draagt het coachen bij aan het verwerven van een totaalbeeld van de ontwikkeling die de school doorloopt. Dit maakt het mogelijk om tijdens een eindgesprek met de schoolleiding een concreet plan voor na afloop van het traject te maken.